لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 7
ساعتی تفکر بهتر از شصت سال عبادتست . (حضرت محمد «ص»)
ماهیت تفکر:
آلفرد بینه روانشناس فرانسوی که بعدها بعلت تعبیه طرق آزمایش هوش مشهور گردید از پیشروان مطالعه کنندگان تفکر می باشد. بینه دو دختر خود را برای تحقیقات به کار برد و از آنها درخواست نمود که جریان تفکرات خود را برای وی شرح دهند وی دریافت که غالباً در تفکر تصویر یا شبح فکری یا مبادی حسی موجود نمی باشد. در نتیجه این تحقیقات برخلاف نظریات سابق خود به این نتیجه رسید که تصویرات و مبادی حسی برای تفکر از جمله واجبات نبوده بلکه پایه تفکر بر اجزایی است که دیگر قابل تجزیه و تحلیل نمی باشد.
در همین اوان اوزوالد کولپه و چند نفر از شاگردانش در (ورزبرک) شروع به تحقیقات علمی درباره تفکر نمودند. کولپه برخلاف نظریات رهبر روانشناسی آلمان ویلهلم ووفت اظهار داشت که جریات تفکر کاملاً مستقل از احساسات و تصویرات می باشد.
اولین آزمایش در این باره بوسیله کارل مار به انجام گردید، وی دو وزنه را به اشخاص ارائه داد و درخواست نمود که قضاوت نمایند کدام یک سنگین تر می باشد.
گرچه بیشتر قضاوتها درست بود ولی وقتی از این اشخاص سئوال می شد که آیا در قضاوت خود هیچ درون بینی به کار برده اند جواب منفی می دادند پس ماربد به این نتیجه رسید که یک نوع تجربه ای بایستی وجود داشته باشد که این اشخاص آن را برای قضاوت خود بکار برده اند و آنرا بطور مبهم (طرز تلقی وجدانی) نامید.
چندسال بعد کارل بوهلر جریان تفکر را از طریق پیچیده تر یعنی تعبیر امثال و حکم و افسانه ها مورد تحقیق قرار داد وی نیز به این نتیجه رسید که تفکر بدون تصویرات یا اشباح ذهنی و احساسات بوقوع بپیوندد.
مقارن با این تجربیات در امریکا رابرت وودورث مطالعات خود را درباره افکار بدون تصاویر ذهنی به طبع رسانید وی بیان داشت گرچه در درون بینی تصاویر ذهنی و احساسی وجود دارد ولی اینها در مورد محتوی یا مفهوم تفکر حائز اهمیت نمی باشد. وودورث در تحقیقات خود اهمیت وقوف و درک نسبتها را در تفکر بیان نموده و این درک نسبت ها را هسته جریان تفکر دانست. مکشوفات و نظریات فوق صریحاً بوسیله ادوارد تیخیر مورد مخالفت قرار گرفت.
وی تأکید نمود که در وجدان و شعور چیزی جز عواطف و احساسات و تصویرات نمی تواند وجود داشته باشد. وی اضافه نمود که تلقی وجدانی ، درک نسبتها و ترتیب ذهنی چیزی جز تصویرات و احساسات عقلانی نبوده و انواع جدید از ارکان تفکر نمی باشد.
در طول جنگ بین المللی اول مباحثه بر سر تفکرات بدون تصویرات نقصان یافت ولی آزمایشات ادامه یافت. توماس مور از دانشگاه کاتولیکی امریکا زمان بین ظهور معنی و تصویرات را در تفکر مورد مطالعه قرار داد وی دریافت که معمولاً معانی قبل از تصویرات به ظهور می رسد و در نتیجه معانی بایستی مستقل از تصویرات باشد یکی از شاگردان کولپه به نام اوتوسلتز وجود یک اصل راهنما یا طرح عمل را در تفکر دریافت این اصل را وی طرح انتظار و پیش بینی نامید.
این اصل همانند «تلقی یا تمایل ذهنی» ما به اصل «درک نسبتها» از نقطه نظر وودورث می باشد و بالاخره مباحثه درباره «تفکرات بدون تصویر» به پایان رسید و نتیجه برعلیه وونت و تیخیر بود که معتقد بودند که تفکر عبارت است از احساسات و عواطف و تصویرات ذهنی می بــاشد محتملاً بیشترروانشناسان امروزی با قول هاری هولنک ورث معتقدند که می گوید: افکار ما برحسب اشارات تجارب قبلی جریان دارد. در کتاب روانشناسی تفکر هولینک ورث می گوید: من دربارة اشیاء و حوادثی که حضور ندارند به تفکر می پردازم مثلاً دربارة عده ای از مــردم که حاضــر نیستند خــوب – بــایستی دید این تفکر را من چگونه می دهم؟ راه آسانی برای آن اینست که اشاره و گوشزدی از هرکدام در دسترس من باشد. مثلاً – کلاه یا عکس آن اشخاص و یا ممکن است من نامهای مربوطة آنها را به کاربرم یا این که در مورد تمایلات خود را در نظر گرفته و طرقی را که هرکدام از این اشخاص به روی من تأثیر گذارده اند یا عواطف خود را نسبت به آنها در نظر بیاورم. بالاخره ، عکس ، نام ، حالت صورت، تمایلات، عواطف، تصویرات همه و همه دارای معانی می باشند هر کدام از این عوامل در ذهن زنده شود شخص یا حادثه مورد نظر را مجسم می
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 219
فصل اول
معرفی امنیت زیستی بعنوان روشی برای کاهش بیماریهای عفونی
با وجود بهبود شرایط زندگی هنوز هم بیماریها پس ازبلایای طبیعی مهمترین عوامل آسیب زنندهای بشمار میآیند که تاکنون مهار نشدهاند و خسارات مالی و جانی فراوانی به بار میآورند. بیماریها این دشمنان قدیمی ک احتمالاً قدمتی برابر با ظهورحیات برروی زمین دارند معلول علتهای گوناگونی هستند. این مفهوم که بعضی نشانهها و بیماریها دارای علت هستند یک باور باستانی به قدمت تاریخ مکتوب است. بنا به اعتقاد مرمم آرکاردیا( 2500 سال قبل از میلاد مسیح) اگر شخصی بیمار میشد یا تقصیر خود او بود( بعلت ارتکاب گناه) یا اینکه براثر عوامل بیرونی بیمار شدهبود، از قبیل بوهای بد، سرما، ارواح خبیثه، و یا خدایان، سالیان سال پژوهش در علوم پزشکی دلایل ایجاد بیماریها را تا حدود زیادی مشخص کردهاست. دردنیای امروز دودسته اصلی عوامل سببساز، شناسایی شدهاند:
درون زایا ارثی و برونزا یا اکتسابی، شناسایی یا کشف علت اولیه هنوز مبنایی است که براساس آن یک تشخیص میتواند مطرح گردد یک بیماری شناخته شود و درمانی یا روشی برای رهایی از آن پایهریزی شود. اما امروزه این مفهوم که هر بیماری یک عامل ایجادکننده دارد دیگر قانعکننده نیست. روشن است که عوامل ژنتیکی، بوضوح در برخی بیماریها متداول زیست محیطی مانند روندهای سرطانزایی، دخالت دارند، در ضمن محیط زیست نیز اثرات مهمی بر بعضی بیماریهای ارثی دارد(13). ا ز میان این گروه بیماریهای اکتسابی مطرحتر و متداولتر هستند و طیف وسیعتری از جوامع را درگیر و مبتلا میکنند. عواملی که سبب بروز این بیماریها میشوند شامل عوامل فیزیکی، شیمیایی زیستشناختی و روانشناختی هستند و نه تنها در زمینه آسیبشناسی بیماریهای انسانی مطرح میشوند، بلکه بعنوان عوامل آسیبرسان عمومی برای تمامی موجودات زنده عالی محسوب شدهاند و در صنعت طیور نیز نقش مهمی دارند. بطورکلی عوامب فیزیکی محیط عبارتند از: گرما( حرارت)، سرما(برودت)، رطوبت، فشار، نور، سروصدا، ارتعاشات و ضربهها و تشعشعات باید گفت که اگر این عوامل از حدود لازم و قابل تحمل بالاتر و زیادتر بوده و یا در بعضی از مواقع در صورتی که از حدود توصیهشده در استانداردها کمتر یا پائینتر باشند ایجاد عوارض و یا مسائل خاصی را خواهند نمودو لازم است که در هر مورد به رفع نقیصه اقدام شود(20).
بطورکلی در محیطکار تأمین سلامت تولیدکنندگان و بالارفتن سطح تولید مورد نظر کارشناسان و صاحبان منافع و ضامن بازدهی اقتصادی بیشتر است و در این راه وجود هوای کافی، تأمین نور مناسب و حرارت لازم در درجه اول اهمیت بویژه در صنعت طیور خواهد بود.
مواد محرک و التهابآوری همچون گاز آمونیاک، ترکیبات خفهکنندهای مثل مونوکسیدکربن ناشی از سوخت ناقص گازوئیل ذرات معلق مثل گردوغبار و مواد شیمیایی خورنده وسوزاننده مثل
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 12
سازمان آموزش و پرورش خراسان رضوی
اداره آموزش و پرورش نیشابور
نهضت سواد آموزی نیشابور
عنوان :
راههای رابطه برقرار کردن بین سواد آموز و آموزشیارو کاهش اظطراب درمورد سواد آموز دوره مقدماتی روستای رو ح آباد شهرستان نیشابور
پژوهشگر :
فریده حصاری
آذر1386
فهرست:
توصیف و تشخیص مسا له اقدام پروهی
بیان مسا له و اهمیت و ضرورت موضوع
سوالات اقدام پژوهی
اهداف پژوهش
گردآوری و تحلیل اطلاعات برای تغییر وضعیت و اقداما ت پیشنهادی
تعریف واژه ها و اصطلاحات
راه حل های پیشنهادی
نتایج بدست آمده از این اقدام پژوهی در مورد زهرا
منا بع و مآخذ
به نام خداوند دانای راز که باشد ز تحقیق او بی نیاز
بشر روز و شب سخت در کوشش است به دنبال تحقیق و آموزش است
توصیف و تشخیص مسا له اقدام پروهی
چکیده
اضطراب یکی از پدیده های بزرگ قرن بیستم و بیست و یکم است بطوریکه اگر شدت یابد منجر به کاهش عملکرد فرد می شود و به عنوان یک اختلال مطرح می گردد. این تحقیق که بصورت مطالعه موردی روی یکی از سواد آموزان دوره مقدماتی روستای روح آباد شهرستان نیشابورتوسط اینجانب فریده حصاری آموزشیار این روستا صورت گرفته است دقیقاً مرتبط با بحث اضطرب است. بطوریکه این سواد آموز بنام زهرا که دارای سنی بالای 25 سال بود این ویزگی را داشت . او در 7 سالگی مثل بقیه بچه ها در مدرسه ثبت نام کرده و به کلاس درس رفته اما به دلیل رفتار ی که معلم او با دانش آمو زان داشته ( کتک زدن بچه ها ) از مدرسه فرار می کرده هر چند که در مدت کمی که به کلاس رفته کتک نخورده ولی هر روز هراس از آن داشته که معلم اورا تنبیه کند لذا از مدزسه فرار می کرده است . بعد از فرار او از مدرسه خانواده اش اورا به مدرسه می بردند ولی او باز هم فرار می کرده است و از آن زمان هنوز هم ترس و هراس در او وجود دارد . من وقتی که متوجه شدم چنین فردی در روستا وجود دارد تصمیم گرفتم تا اورا باسواد کنم .برای حل این مشکل من : 1- چندین دفعه به خانه آنها رفتم ولی او که متوجه شده بود من برای ثبت نام در کلاس سوادآموزی به خانه آنها می روم در خانه نمی ماند و بیرون می رفت . 2-با خانواده اش که صحبت می کردم می گفتند فایده ای ندارد با وجودد اینکه او بزرگ شده ولی هنوز از درس و مدرسه می ترسد و الان که متوجه شد که شما می خواهید بیا ید از خانه بیرون رفت من حدودا دو هفته دنبال زهرا بودم ملی متاسفانه موفق به دیدن او و صحبت با او نمی شدم 3- تصمیم گرفتم در موقعی زودتر به خانه آنها بروم تا زمانی که از صحرا می آید من در خانه آنها باشم بالا خره موفق شدم زهرا را ببینم او با دیدن من خجالت کشید و گفت شما چرا این قدر اصرار دارید که من به کلاس بیایم من اصلا یاد نمی گیرم و شما را هم اذیت می کنم لطفا بعد از این دنبال من نیایید ولی من چندین دفعه به خانه آنها رفتم و به او راهکار هایی را پیشنهاد کردم . 4- راهکار های به خانواده او توصیه کردم مخصوصا خواهرانش . 5-حتی به دلیل صمیمیتی که با همسایه هایشان داشتند به آنها هم توصیه های کردم . به لطف خداوند زهرا در کلاس ثبت نام کرد و نه تنها هیچ ترس و هراسی نداشت بلکه هر روز زودتر از من به کلاس می آمد و در پایان با نمره های عالی قبول شد .
بیان مسا له و اهمیت و ضرورت موضوع
اصولا اظطراب و ترس در وجود هر انسانی نهفته است ولی زهرا به دلیل خاطره بدی که از مدرسه دارد این اظطراب مانند هیولایی است که هر موقع صحبت از کلاس و درس و معلم می شود به سراغ او آمده و اورا آزار می دهد به طوریکه او کلا اعتماد به نفس خود را از دست داده و اصلا دوست ندارد در این باره چیزی بگوید و یا بشنود . به طوریکه زهرا می گفت اگر به کلاس آمدم از من سوال نکنی زیرا من نمی توانم جواب بدهم من با مطالعه چندین کتاب و مشورت مشاوران و همکارانی که سالها دراین عرصه مشغول فعالیت بودند راههکارهایی را به خود فرد و خانواهاش پیشنهاد کردم که در ادامه این تحقیق می باشد .
هدف از نوشتن این تحقیق این است که چرا بعضی مواقع ا نسا نها کارهای را انجام می دهند که این چنین فرزندان مارا تحت تاثیر خود قرار داده و باعث از بین بردن اعتماد به نفس آنان و اظطراب در وجود آنان می شود .تنبیه کاری است نامطلوب و مربیان تربیتی هرگز این شیوه را برای جلوگیری از رفتار نامطلوب و تنظیم مدیریت کلاس توصیه نمی کنند. اگرچه تجربه عمومی نشانگر آثار کوتاه مدت آن است اما متخصصان امر نگران آثار جانبی آن هستند. زیرا: تنبیه ممکن است بیش از حد تعمیم یابد و رفتار های دیگر سواد آموزان را نیز تحت تأثیر قرار دهد؛ در صورت تکرار، اثر خود را از دست بدهد؛ و ایجاد احساس «درماندگی» و ناتوانی در سواد آموزان نماید.
اهداف پژوهش
هدف ا سا سی در این پژوهش:
1- بررسی علل اضطراب در یکی از سواد آموزان دوره مقدماتی
2- راههای کاهش اضطراب در این دانش آموز
3- نقش آموزشیار در کاهش اضطراب
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 8
روش جلوگیری از اسراف و کاهش ضایعات
محمد زارعی امین
مشهد مقدس، بنیاد پژوهشهای اسلامی، گروه کلام و فلسفه
چکیده
اسراف عبارتست از خرج کردن مال بسیار در غرض کوچک، یا تجاوز از حدّ که در آیات و روایاتی فروان از این کار نهی شده است.
راههای پیشگیری از اتلاف و اسراف
تعیین حدود مالکیت و مشترکات که در اسلام اطلاق می شود به آبها، زمین و متعلقاتش از قبیل معادن، جنگلها و مراتع، انفال و غیره …
تعیین شیوه های بهره برداری
سهم صاحبان تولید
اولویت منافع جامعه بر فرد
حرمت اتلاف و ضمانت جبران
عدم اکل مال به باطل
نظارت دقیق حاکم اسلامی
اطلاعات و آمار دقیق از نیازهای اجتماعی و مقدار تولید.
مقدمه
موضوع اتلاف و اسراف موضوع مهمی است که با پیدایش انسان همواره در زندگی فردی و اجتماعی مطرح بوده است و این خود نشانگر اهمیت موضوع و ارتباط با حیات انسانیت و عدالت اجتماعی است و بسیاری از اختلالات در زندگی انسان از قبیل فقر تبعیض و جنگ ها با این موضوع مرتبط است و در تمام امور مادی و معنوی انسان مصداق دارد و در نظر همه عقلاء اتلاف و اسراف منابع، چیزی زشت شمرده شده و مبارزه همگانی با این بیماری صورت گرفته است ولی میزان موفقیت این مبارزه بستگی دارد به نوع بینش و شناخت انسان از جهان و نوع جهان بینی انسان، به هر میزانی که جهان بینی دقیقتر باشد و ارتباط انسان و جهان را بهتر توضیح دهد انسان در مبارزه با این موضوع موفقیت بهتری بدست خواهد آورد.
باید اعتراف کرد جهان بینی که اسلام برای انسان عرضه داشته است بهترین شناخت است که موافق فطرت انسان نه اینکه از برون بر او تحمیل شده باشد بلکه کتاب تشریع را بر کتاب تکوین تطبیق داده است و در این مقاله سعی شده است که موضوع اسراف و اتلاف منابع به عنوان کلی و راههای پیشگیری آن به نحو اختصار بیان شود.
اسراف و معانی لغوی آن
اسراف در کلام لغویین شامل معانی فراوانی است که ملا احمد نراقی در کتاب ارزنده خویش عوائد الایام ص 634 آورده است که از آن جمله است: اغفال، جهل، نادانی، خطا، تبذیر، ضدالقصد و ….
ابوالقاسم محمود بن عمر زمخشری متوفای 538 در اساس البلاغه ص 209 اسراف را از حد تجاوز کردن، افراط و زیاده روی دانسته است.
علی اکبر دهخدا نیز در کتاب با ارزش لغتنامه خویش معانی مختلفی را آورده است. اسراف عبارت از خرج کردن مال بسیار زیاد است در غرض کوچک. یا به معنای تجاوز کردن از حدّ معمول و یا خرج کردن چیزی در محل خود زیاده از حدّ لازم و تبذیر خرج کردن چیزی است در غیرمحل.
لغتنامه دهخدا 4: 2283
و مضمون این معانی در صحاح جوهری، در قاموس فیروزآبادی و در مجمع البحرین طریحی آمده است.
الصحاح 4: 1373، القاموس المحیط 3/156، مجمع البحرین 69:5
اسراف در قرآن
در اسلام حرمت اسراف از ضروریات بشمار می آید و کتاب و سنت بر حرمت آن تأکید دارد و اجماع قطعی در بین علماء و فقها بر آن وجود دارد. قرآن کریم در آیات فراوانی از اسراف نهی کرده است:
سورة اعراف 7: 31 «کلو واشربوا و لا تسرفوا انه لا یحب المسرفین»
استفاده از نعمتهای الهی در حد لازم نیکو، ولی زیاده روی حرام و انسانهایی که از حدّ تجاوز می کنند خداوند آنها را دوست ندارد.
سورة بنی اسرائیل 27 – 26 می فرماید: «ولا تبذر تبذیراً انّ المبذّرین کانوا إخوان الشاطین»
آنان که ثروت و منابع اقتصادی را در غیرمحل صرف می کنند برادران شیطانند.
سورة شعراء می فرماید: «و لا تطیعوا امرالمسرفین»
پیروی از مسرفین را نهی کرده است و به فرمایش علامه طباطبائی در المیزان ج 8: 82 افراط و تفریط اجتماع انسان را تهدید می کند و موجب فساد در زمین می گردد.
اسراف و اتلاف در روایات
امیرالمؤمنین (ع) در نهج البلاغه می فرماید: «أن اعطاء المال فی غیر حقّه تبذیر و اسراف» (الدّلیل علی نهج البلاغه 886)
خرج کردن مال در غیر جائیکه باید خرج شود تبذیر و اسراف است.
امام صادق (ع) می فرماید: «إن السرف یورث الفقر و إن القصد یورث الغنی»
کافی 4: 53. وسایل 15. 258
اسراف را علت فقر و میانه روی را سبب غنی و آباد شدن کشور دانسته است.
در روایات دیگر از امام صادق (ع): «إن مع الاسراف قلّه البرکه»: اسراف برکت را از بین می برد.
و در روایت دیگر اسراف کننده از کسانی شمرده شده که دعای او مستجاب نمی شود و خداوند به او خطاب می کند: «اَلم اَمرک بالاقتصاد» کافی 4: 56، الوسائل: 261: 15
اسلام و منابع ملی
مالکیت منابع طبیعی: حق مالکیت بر زمین در صدر اسلام بر مبنای عقیده و تلاش در راه تحقق آن بدست آمده و حقوق و مالکیت مسلمانها و غیر مسلمانهایی که سر جنگ با مسلمین نداشتند محترم شمرده می شود و توزیع اولیه، ثروت به نفع عموم می باشد. اسلام تمام آبهای سطحی و زیرزمینی را جزء مشترکات قرار داده و معادن و جنگلها و مراتع و دریاها از انفال و مشترکات محسوب می شوند.
اولویت منافع جامعه بر فرد
علاوه بر حقوق یاد شده پیامبر بزرگوار اسلام، ضوابطی را اعلام داشت که مصلحت جامعه را هنگام تعارض با منافع
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 14
نقش دین ، دینداری و انتظار در کاهش ناهنجاریهای اجتماعی
پس هر یک از شما باید کاری کنید تا به محبت و دوستی ما نزدیک شوید.وظیفه منتظران، پیوند دادن و آشنا کردن مردم با امام زمان(عج) و گوشزد کردن دوستی و محبت حضرت به آنان است تا خود را در جهت پیوند معنوی با امام زمان(عج)، متعهد و پایبند به هنجارهای دینی گردانند و از هنجارشکنی و کجروی دست بردارند. منتظر واقعی کسی است که به خود سازی بپردازد، معارف، ارزشها و محبت آنان را نشر دهد و به دیگران بیاموزد تا مکتب اهلبیت: احیا شود:امام صادق(ع)میفرماید:رحم الله عبداً اجترّ مودّة الناس إلینا، فحدّثهم بما یعرفون و ترک ما ینکرون؛[51]خداوند رحمت کند بندهای را که مودت مردم را به سوی ما کشاند و به آنچه میشناسند با آنان سخن بگوید و آنچه را منکرند واگذارد.بنابراین، منتظران براساس شفقت بر همنوعان، احسان به خَلق و مهرورزی و رعایت قوانین اجتماعی، به وحدت انسانی در سطح جهانی با همنوعان میاندیشند آنان تکیهگاه مردمند و دیگران به ایشان امیدوارند. مردم برای حل معضلات فردی و اجتماعی خویش، به منتظران، چشم امید دارند و به آنان اعتماد میکنند. امام عسکری7 میفرماید:أولی الناس بالمحبّة منهم من أمّلوه؛[52]سزاوارترین شخص به دوستی کسی است که مردم به او امید دارند.نظریه بریتویت در کنترل اجتماعی، شرمندهسازی کجروان بود. به اعتقاد او، با شرمندهسازی متخلف، میتوان ناهنجاری را کنترل کرد.[53] در راهکار انتظار که مبتنی بر عزت و کرامت انسانی است، حتی هنجارشکنان نیز شرمنده نمیشوند، بلکه در دریای کرم و مهر مهدوی، با رغبت و ارادة خویش، از هنجارشکنی و کجروی، دست بر میدارند و با مهرورزی و حمایت عاطفی و امید به زندگی سالم، در پرتو فرهنگ انتظار، به گروه منتظران میپیوندند. همچنین برای ارزشهای متعال جامعه مهدوی، ارزش قائل میشوند و نه تنها هنجارهای مؤمنان را نادیده نمیگیرند، بلکه با فراگیری هنجارها، برای نهادینه کردن آنها در جامعه میکوشند.
2. انتظار و کنترل اجتماعیکنترل اجتماعی، سبب میشود فرد به واسطه تعلق به گروههای اجتماعی، و از ارزشهای آنها پیروی کند.[54] کنترل اجتماعی، ادامه فرآیند جامعهپذیری است. جامعهپذیری، همنوایی داوطلبانه و اختیاری به شمار میآید. وقتی همنوایی صورت نگیرد، مکانیسمهای کنترل اجتماعی برای انتقال و تحمیل و اجرای هنجارها و انتظارات اجتماعی به کار میروند. در واقع، در جامعهپذیری، ارزشها و هنجارهای اجتماعی به فرد آموخته میشود و سپس رفتار او به وسیله «کنترل اجتماعی» زیر نظارت قرار میگیرد.[55]مکانیسمهای مختلفی برای تنظیم رفتارهای مقبول و جلوگیری از بینظمی در جوامع وجود دارد که عبارتند از:ـ مکانیسمهای رسمی:[56] مبتنی بر عنصر حقوقی و قانونی کنترل اجتماعی است که سرپیچی از آنها کیفر به دنبال دارد.ـ مکانیسمهای غیر رسمی:[57] در عرصه رویارویی اجتماعی اعضای جامعه و در خانواده، مدرسه، محل کار و ... تحقق مییابد؛ در این حالت حفظ آبرو و ترس از بیآبرویی یا بیاحترامی، فرد را از هنجارشکنی باز میدارد.[58] مکانیسمهای غیررسمی عبارتند از:الف) بیرونی و درونی (وجدانی)؛ب) ارزشی، عاطفی، اقتصادی؛ج) انتظامی، ارشادی.[59]در همه جوامع انسانی، نوعی کنترل اجتماعی مبتنی بر هنجارهای مقبول و سنتهای متداول بر چارچوب رفتارهای اجتماعی مردم نظارت میکند و گرچه همنوایان را تشویق میکند، بیشتر بر تنبیه هنجارشکنان و مخالفان تأکید میورزد.[60]هرشی یکی از مهمترین نظریهپردازان کنترل اجتماعی است که علت ناهنجاری را سست شدن رابطه فرد با جامعه میداند.[61]«دین» به طور عام و «انتظار فرج» به طور خاص، ارزشهای خود را به مردم عرضه میکند تا به صورت هنجار درآید و از طریق تقویت آنها، نقش خود را در کنترل رفتار افراد به شکل مؤثری ایفا کند.
انتظار فرج، یکی از مهمترین ابزارهای کنترل اجتماعی غیررسمی است؛ چون مؤمنان براساس آن، همواره خود را در محضر حضرت ولیعصر(عج) میبینند و تردید ندارند که امام، شاهد و ناظر ایشان است.حضرت مهدی(عج) میفرماید:فإنّا یحیط علمنا بأنبائکم ولا یعزب عنّا شیء من أخبارکم؛[62]ما بر اخبار و احوالتان آگاهیم و هیچ چیزی از اوضاع شما بر ما پوشیده نیست.تمام همت منتظران، انجام دادن وظایفی است که در برابر آن حضرت بر عهده دارند. مولیالموحدین، حضرت علی7 میفرماید:إن غاب عن الناس شخصه فی حال هدایتهم، فإنّ علمه و آدابه فی قلوب المؤمنین مثبتة، فهم بها عاملون؛[63]اگر شخص او [ولیعصر(عج)] از مردم در حال صلح و متارکه با مخالفان، غایب ماند، به راستی که علم و آداب او در دلهای مؤمنان ثبت است که به آن عمل میکنند.منتظران واقعی معتقدند «حضرت بقیهالله، شاهد و ناظر است»[64] و آنان را برای ایفای نقش خویش در جامعه و انجام دادن رسالت امر به معروف و نهی از منکر آماده میکند.[65]در جامعهای که «فرهنگ انتظار» در آن رواج داشته باشد و به درستی نهادینه شود، افراد در برابر سرنوشت همدیگر احساس مسئولیت میکنند و مسئولیتپذیری، وظیفهای دینی تلقی میگردد. امام صادق(ع)میفرماید:یجب للمؤمن علی المؤمن النصیحة؛[66]نصیحت کردن مؤمن، بر مؤمن [دیگر]، واجب است.امام باقر(ع)در اهمیت امر به معروف میفرماید:إنّ الأمر بالمعروف و النهی عن المنکر سبیل الأنبیاء و منهاج الصلحاء فریضة عظیمة بها تقام الفرائض وتأمن المذاهب و تحلّ المکاسب و ترّد المظالم و تعمر الأرض و ینتصف من الأعداء و یستقیم الأمر؛[67]بیتردید، امر به معروف و نهی از منکر، طریق انبیا و صالحان و وظیفهای سترگ و عظیم است و دیگر واجبات دینی به واسطه آن انجام میپذیرد؛ راهها به وسیله آن امنیت مییابد و درآمدها (کسبها) به واسطه آن مشروع و حلال میشوند و مظالم دفع میگردند و زمین، آباد میشود و از دشمنان انتقام گرفته میشود و امور سامان مییابد.
تسلیم بودن، کنارهگیری و بیاعتنایی در برابر تباهی و فساد اجتماعی، با فلسفه انتظار سازگاری ندارد؛[68] چون همه، روزی اعمال خود را میبینند و خود را در محضر خدا میدانند:gوَقُلِ اعْمَلُوا فَسَیَرَى اللَّهُ عَمَلَکُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَf.[69]منتظران چون خود را در برابر سرنوشت جامعه، مسئول میدانند، پیوند افراد با آرمانهای متعالی را مستحکم میکنند تا از گسستن و سست شدن پیوند افراد با جامعه و شکلگیری ناهنجاری جلوگیری کنند.آنان نه تنها براساس احساس نظارت ولیعصر(عج)، به اصلاح خویش مشغولند، بلکه در راه اصلاح دیگران نیز تلاش میکنند. این برنامه، فردی نیست بلکه تمام عناصر تحول، باید در آن شرکت جویند و کار به صورت دسته جمعی و همگانی باشد. عمق و وسعت این همآهنگی، باید به عظمت همان برنامه انقلاب جهانی باشد که انتظار آن را دارند. بنابراین، هیچ فردی نباید از حال دیگران غافل بماند، بلکه موظف است هرگونه ضعف و کاستی را در همه جا اصلاح کند و با ترمیم هر موضع آسیبپذیری، و هر ناتوانی را تقویت کند.[70]