بررسی سوابق تاریخی فرش کرمان

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 16

وزارت علوم و تحقیقات و فناوری

مؤسسۀ آموزش عالی جهاد دانشگاهی استان یزد

دانشکدۀ هنر اردکان

موضوع تحقیق:

بررسی سوابق تاریخی فرش کرمان

تاریخچۀ فرش کرمان

مقدمه

استان کرمان با وسعتی بیش از 175000 کیلومتر مربع و جمعیتی نزدیک به دو میلیون نفر در جنوب شرق ایران و در حاشیه کویر قرار گرفته است. آب و هوای این استان کویری و خشک می باشد.

نام کرمان در دوره های قبل از اسلام بونیا و کارامانیا بوده و کرمان را برخی با فتحه و عده ای با کسره می خوانند. مرکز کرمان را در قدیم گواشیر و بردشیر می خواندند. مرکز آن در دوره ی ساسانیان سیرجان بود. در سال 21 یا 41هجری قمری عمر بن سهیل بن عدی، عبدالله تبان را مامور فتح کرمان کرد. سردار نامبرده با گرفتن اندک جزیه ای از حاکم آنجا به مدینه مراجعت کرد اما در آن زمان اهالی کرمان تا چند سال از پرداختن جزیه خودداری کردند و سرانجام پس از فرار یزدگرد و درگیریهای بعدی در سال 31 هجری قمری این شهر به دست مسلمانان افتاد. پس از دفع اشرف افغان توسط نادر شاه و خلع شاه طهماسب دوم از سلطنت، کرمان نیز مانند سایر قسمتهای ایران به تصرف موسس سلسله افشاریه در آمد.

سرانجام آقا محمد خان قاجار اولین پادشاه قاجار با کشتار مردم این شهر را متصرف شد. بسیاری معتقدند که خرابیهای آن زمان تا کنون هم جبران نشده است.

زمان رایج شدن فرش در کرمان فرش در کرمان را کسی بدرستی نمی داند اما از شواهد پیداست که ابتدا چادر نشینان ایلات به بافت قالی پرداخته اند.بررسی طرحها و ویژگی های بافت قالی کرمان سابقه ای بیش از یک هزار سال را برای آن رقم می زند ، همچنین وجود قدیمی ترین نوع گره های به کار رفته در فرش پرزدار که امروزه به بی گره بافی شهرت یافته ثابت می کند که منطقه کرمان در حفظ یکی از ویژگی های بافت فرشهای کهن سهم مهمی داشته است چه امروزه می دانیم بسیاری از فرشهای کهن ایران با شیوه U یا V بافته می شدند و آثار آن را می توان در فرشهای قدیم مصر که متأثر از فرشهای ایرانی است به وضوح مشاهده کرد.

از طرف دیگر شیوه استفاده از سه پود بین هر دو رج بافت، ویژگی قالیهای کهن ایران است که ما این ویژگی ها را امروزه در قالیهای کرمان می بینیم، وجود بقایایی از اولین و قدیمیترین دارهای عمودی در بافت قالی های گره دار در کرمان و همچنین وجود طراحان بسیار چیره دست در هنر قالیبافی کرمان، به گونه ایی دست به دست هم می دهند تا سابقه ای چند هزار ساله برای فرش کرمان رقم بخورد.

مردم کرمان در زمانهای قدیم به شالبافی می پرداختند و طرحهایی که برای فرشهای خود انتخاب می کردند از طرح شالهای کرمان می گرفتند. اما کم کم با ورود طراحان زبده در این هنر، در طرحهای کرمان نیز تنوع به وجود آمد، بطوریکه کرمان از نظر قالیبافی نامی مشهور در جهان شد ونفیسترین نوع قالی در این منطقه بافته شد. بیشتر شهرت این فرشها برای ترکیب زیبایی طرح و رنگ در فرش و استفاده از پشم مرغوب کرمان در قالی های کرمانی بود. طراحان مشهور کرمانی با الهام از طبیعت پیرامون خود و فرهنگ و عقایدی که داشتند به خلق آثار زیبایی می پرداختند.مهمترین طرحهای مورد استفاده در قالیهای کرمان از گذشته تا به امروز عبارتند از:

1- طرح سبزی کار

2- طرحهای تصویری که اغلب بهترین آنها در حوزه قالیبافی راور بافته شده و می شوند

3- طرحهای افشان به ویژه افشان شاه عباسی که شاید بهترین آنها در دوره معاصر حاصل دست قلم توانای طراحان خاندان شاهرخی بوده باشد.

از دیگر طرحهای معروف کرمان نقوش قاب قرآنی، انواع درختی و گلدانی تلفیقی و همچنین انواع گل فرنگ می باشد. طرح مرسوم به به گوبلنی نیز در

بافت فرش در اردبیل

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 28

سوابق تاریخی

بافت فرش در اردبیل سابقه طولانی دارد. در دوران صفویه بمانند بسیاری از مراکز بافندگی، قالیبافی در اردبیل نیز در اوج کمال بوده، نام اردبیل همواره به همراه نام قالی ذی قیمت اردبیل متعلق به قرن شانزدهم که فعلاً در موزه ویکتوریا- آلبرت نگهداری می شود ذکر گردیده است.

در دوران قاجاریه قالیبافی اردبیل دچار رکود فاحشی گردیده است. بافندگان اردبیلی در هنگام جنگ جهانی دوم که فرشبافی در شیروان و سایر مناطق بافندگی قفقاز در حال توقف بود با اقتباس از طرحهای بسیار موفق قفقازی و همچنین نقشهای زیبای تبریز از جمله طرح هراتی مشایخی، گلدانی، ظل السلطانی و ترنجدار شیخ صفی و نیز با متابعت از روشهای متداول بافت در آذربایجان از قبیل استفاده از گره ترکی، تار و پود پنبه ای به فرشبافی خود سر و سامان دادند.

-  ساختار

 از نخ پنبه برای تار و پود استفاده میشود.

گره: گره درشت تا نسبتاً ظریف ترکی به تعداد 1500 گره در هر دسی متر مربع.

پرز: پشم مرغوب و براق اما کمی ضخیم بیشتر بکار می رود و بلند چیده می شود

کیفیت: نمونه های قدیمی قالیچه های عشایری کم نظیر و با دوام و با ارزش که کیفیتی بیش از متوسط دارند. بندرت یافت می شوند.    

نوع بافت قالی در حوزه شهری اردبیل بصورت تمام لول و نیم لول می باشد با این حال تعدادی از عشایر که به اردبیل کوچ کرده اند بصورت تخت فرشبافی می کنند. چرا که نوع بافت حوزه عشایری اردبیل، بصورت تخت می باشد. این در حالیست که قالیهای روستایی اردبیل در گذشته بیشتر بصورت نیم لول بافته می شدند ولی امروزه با توجه به تقاضای بازار بصورت تمام لول هم تولید می شوند.

-  طرحهای رایج

-  رنگ بندی

فرشهای منطقه اردبیل در زمینه های فیروزه ای، سفید، نخودی، کرم سرنجی، سرمه ای و سبز روشن به بازار عرضه می شود.  همچنین رنگها در قالیهای اردبیل روشن تر و زنده ترند.

-  رنگرزی

-  ابعاد

-  توزیع جغرافیایی

قالیبافی یکی از صنایع دستی مهم شهرستان اردبیل است که علاوه بر ارزش افزوده، از نظر اشتغال زایی نیز دارای اهمیت خاصی می باشد. مناطق قالیبافی اردبیل را می توان به سه گروه عمده تقسیم کرد.

1.     حوزه شهری باف: مانند اردبیل و بخشهای تابعه

2.     حوزه روستایی باف: مانند اکثر روستاهای تابعه اردبیل

3.     حوزه عشایری باف: (شاهسونها)

حوزه شهری باف:

این حوزه عمدتاً شهر اردبیل را شامل می شود و اکثر بافندگان آن از مناطق دیگربدانجا کوچ کرده اند درصد بسیار بالای تولید فرش اردبیل متعلق به این حوزه است. در نقاط بسیاری از این حوزه بعضی از ارگانها و یا سازمانها فعالیت دارند. از مناطق مهم قالیبافی می توان به سلمان آباد، میر اشرف و بهشت زهرا اشاره کرد که در آنها بیشتر طرحهای شکسته و هندسی بافته می شود.

حوزه روستایی باف:

تولید فرش در اغلب روستاهای اردبیل رایج می باشد. فعالیت عمده این حوزه مربوط به فصل های کم کار کشاورزی یعنی اول پاییز تا آخر زمستان است. با گرم شدن هوا و اشتغال مردم به کار کشاورزی میزان تولید فرش کاهش می یابد. اکثر بافندگان مناطق روستایی را زنان و دختران تشکیل می دهند طرح قالیهای این حوزه بسیار ساده و هندسی می باشد.

حوزه عشایری باف:

این حوزه شامل عشایری می شود که در تابستان برای ییلاق به منطقه اردبیل می آیند. بافندگان این حوزه را نیز زنان و دختران تشکیل می دهند. فرش در این حوزه نه جهت کسب درآمد بلکه برای کاربرد خود خانوار صورت می گیرد. نه تنها مرحله بافت بلکه کلیه مراحل تولیدی فرش اعم ازپشم ریسی و رنگرزی توسط زنان انجام می پذیرد در این حوزه از دارهای کوچک افقی استفاده می شود و فرشهای بافته شده رج شمار پایینی دارند. چله کشی با نخهای پشمی صورت می گیرد و اصطلاحاً به آنها فرش تمام پشم می گویند.

فرشهای به اصطلاح بازاری اردبیل که به سنه بافت مشهورند فرشهایی یک پوده و با کیفیت نازلی از نظر بافت هستند. گره ها در روی شبکه تار و پود بسیار نرم کوبیده می شود. هر چند این نرم کوبیدگی باعث زود بالا آمدن فرش در روی دستگاه می شود ولی در عوض از تراکم و دوام آن تا حد قابل توجهی کاسته می شود.

شاهسونها

 با بقدرت رسیدن ترکان قزلباش در دستگاه صفویان و دخالت بی جای آنها در امور کشور، شاه عباس دستور داد تا ایل جدیدی با شرکت ایلات مختلف به نام شاهسون (شاهیسون) به معنی دوست دار شاه به وجود آید.

متشکل ترین دسته شاهسونها در غرب دریای مازندران زندگی می کنند. اقامتگاه تابستانی آنها دامنه های پر آب و علف سبلان است، و با شروع سرما دراوایل پاییز به دشت مغان که هوایی معتدل دارند باز می گردند. علاوه بر شاهسونهای دشت مغان دسته های زیادی از شاهسونها در مناطق مختلفی که در فاصله تبریز و تهران قرار گرفته به سر می برند. از مهم ترین آنها باید از دسته هایی که در اطراف هشترود و میانه و بیجار، قزوین، ساوه، ورامین و همدان و قم بسر می برند نام برد.

قالیچه های شاهسون همچون قالیچه های بلوچ های خراسان که از همسایگان خود تأثیرپذیری داشته اند، رنگ و لعابی کردی دارند بنحوی که تولیدات دو پودی آنها با بافتی بسیار سفت و فشرده و نه چندان ظریف، بافته های کولیایی را در ذهن تداعی می کند.

 نقشه های رایج  درقالی های شاهسون در اصطلاح محلی عبارتند از لاکی نیمه، شبیری ناری و دوقوز بورونی.

مشکین شهر:

بازرگانی خارجی فرش

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 4

بازرگانی خارجی فرش

فرش دستباف در جهان معمولاً بعنوان کف پوش اتاق و در مواردی برای تزئین دیوار یا میز و یا مبل مورد استفاده قرار می‌گیرد. این کالا در کشورهای ترکیه، پاکستان، افغانستان، هندوستان، چین، نپال، و…. و کشورهای شمال آفریقا (الجزایر، تونس، مراکش) بافته می شود لیکن زادگاه فرش دستباف ایران بوده  و به لحاظ ویژگیهایی که از نظر اصالت و زیبایی نقوش و کیفیت بافت دارد، فرش ایران کالایی است هنری و با ارزش که با مرور زمان نه تنها مصرف آن به فراموشی سپرده نشده بلکه توانسته با گسترش تکنولوژی و ماشینی شدن زندگی، جای خود را در موزه‌ها، کاخهای مجال، هتلهای بزرگ و … باز کند.

در حال حاضر رقیبان فرش ایران، با استفاده از نیروی کار ارزان و نیز با استفاده از تکنولوژی و همچنین مدیریت مناسب توانسته‌اند حضور ایران را در بازار جهانی فرش کمرنگتر کنند.

همانطور که می‌دانیم در سطح جهان کشورهای زیادی هستند که فرش ایران به آنها صادر میشود، کشورهای که از واردکنندگان قدیمی فرش هستند، کشورهای جدید که خواهان فرش ایران هستند و همچنین کشورهای ناشناخته‌ای که با تبلیغات مناسب می‌توان سهم عمده‌ای از فرش ایران را به آنجا صادر کرد. امید است با چاره‌ جویی و همچنین مدیریت تولید، فروش و صادرات گامی نو در این راه برداشته شود. 

- وضعیت فعلی فرش ایران

روزگاری نام ایران با فرش ایران در سراسر جهان عجین بود و شهرت فرش و هنرمندان توانمند ایرانی شهره جهان بود، اما امروزه رقیبانی از گوشه و کنار جهان که سابقه و قدمتی در این صنعت و بازار جهانی ندارند سربرآورده و بیش از 50 درصد از سهم بازار را به خود اختصاص داده‌اند. کشورهایی همچون پاکستان، هند و نپال توانسته‌اند سهم بازار و ایران از این صنعت تنگ‌تر کنند و سهم چند درصدی دیروزخود را به 50 درصد امروز برسانند.

این در حالی است که  بیش از ده میلیون خانوار در ایران از طریق این صنعت ارتزاق می‌کنند؛ راه‌اندازی کارگاه، سرمایه چندانی نمی‌طلبد و نقش صنعت فرش در اشتغال‌زایی غیر قابل انکار است.

در طی بیست و اندی سال اخیر روند صادرات فرش ایران نزولی بوده و به پایین‌ترین حد خود رسیده است. این در حالی است که بازارهای جهانی روبه ‌گسترش است و جمعیت جهان نیز بیشتر از 50 درصد افزایش یافته است. طبیعی است که میزان مصرف فرش باید  به مراتب بیش از20 سال گذشته باشد.

- بررسی وضعیت فعلی صادرات فرش با استفاده از آمار سال‌های 78-1370

در سال 1370، صادرات فرش ایران 1117 میلیون دلار بود که 43 درصد صادرات غیرنفتی کشور را تشکیل می‌داد. رقم صدور فرش در سال 1373 به حدود 1674 میلیون دلار رسید که 44 درصد صادرات غیرنفتی کشور بود. این ارقام در سالهای بعد به شدت افت کرده تا آنجا که در سال 1377 به پایین‎ترین حد در این دهه یعنی به 576 میلیون دلار و حدود 20 درصد صادرات غیرنفتی کشور رسید.

رقم صادرات غیرنفتی کشور نیز که در سال 1373 به رکود 8/4 میلیارد دلار رسیده بود از سال 1374 به بعد تا به حال در حدود 3 الی 1/3 میلیارد دلار جا زده است و علیرغم تمامی تسهیلات و راهکارهای ارایه شده، هیچگاه نتوانسته است به جایگاه سال 1373 نزدیک شود.

جدول شماره دو صادرات فرش ایران را طی سالهای 1370 الی 1378 به نمایش می‎گذارد. درصد سهم فرش نسبت به صادرات غیرنفتی کشور نیز در این جدول مشخص می‎باشد.

جدول شماره 2

صادرات فرش ایران در سالهای 78- 1370

سال

میلیون دلار

درصد صادرات غیرنفتی

1370

1117

43

1371

1031

36

1372

1383

37

1373

1674

44

1374

919

30

1375

602

20

1376

595

22

1377

576

20

1378

691

56/20

مأخذ: سالنامه آمار خارجی گمرک جمهوری اسلامی ایران، سالهای گوناگون

وضع پیمان ارزی و اعمال سیاستهای اقتصادی و ارزی نابخردانه و غیرکارشناسی و بکارگیری نرخ ارزیابی بالا و غیرواقعی جهت پیمان سپاری فرشهای صادراتی و بکارگیری قوانین پیچیده ، نارسا و متغیر را می‌توان از دلایل افت شدید صادرات به شمار آورد. صادرات فرش در سال 78 نسبت به سال قبل از 3/21 درصد رشد برخوردار شده از 576 میلیون دلار به 691 میلیون دلار رسید.

در 9 ماه نخست سال 80 صادرات فرش و صنایع دستی به 8/402 میلیون دلار رسید که در مقایسه با مدت مشابه سال 79، 30/15 درصد کاهش را نشان می‌دهد. بیشترین کاهش صادرات در بین گروههای مختلف کالاهای صادراتی غیرنفتی متعلق به فرش و صنایع دستی بود. صادرات فرش همراه مسافر نیز با کاهش 9/15 درصدی در 9 ماه نخست سال 80 به 65 میلیون دلار کاهش یافت. از مجموع صادرات 8/402 میلیون دلاری فرش در مدت یاد شده سهم صادرات فرش دستباف 3/389 میلیون دلار بوده که از صادرات 16 هزار تن فرش به خارج از کشور کسب شده است. این ارقام در مقایسه با مدت مشابه با مدت مشابه سال 79، از لحاظ وزنی 6/17 و از لحاظ ارزشی 8/14 درصد کاهش نشان می‌دهد.

سهم صادرات فرش دستباف از 8/17 درصد کل صادرات غیرنفتی در 9 ماه نخست سال 79 به 7/12 درصد در سال 80 کاهش یافته است.

ارزش صادرات غیرنفتی و فرش دستباف و نرخ رشد آنها (میلیون دلار و درصد)

سال

ارزش صادرات فرش دستباف

ارزش صادرات غیرنفتی

سهم صادرات فرش دستباف از صادرات غیرنفتی (%)

نرخ رشد صادرات فرش دستباف (%)

نرخ رشد صادرات غیرنفتی (%)

1360

1494

3395

4401

ـــــــــ

ـــــــــ

1361

67

2737

2448

5515-

1938-

1362

889

3566

2493

3269

3029

1363

898

3611

2487

101

126

1364

1151

465

2475

2817

2877

1365

356

9155

3889

20930

9688

1366

4821

11608

4153

3542

2679

1367

3088

10358

2981

3595-

1077-

1368

3447

10439

3302

1163

078

1369

5091

13122

388

4769

2570

1370

11612

26487

4384

12809

10185

1371

11056

29877

3701

479-

1280

1372

1384

37468

3694

2518

2541

1373

21329

48255

4421

5411

2879

1374

9811

32507

3018

5400-

3263-

1375

6425

31057

2069

3451-

446-

1376

6357

28756

2211

106-

741-

1377

5701

30133

1892

1032-

479

1378

6912

3362

2056

2124

1157

1379

6195

34866

1777

1037-

371

1380

5528

4224

131

1077-

2115

1381

5172

4422

1169

644-

469

منبع: سالنامه آمار بازرگانی خارجی کشور – گمرک جمهوری اسلامی ایران

بازرگانی داخلی فرش ایران

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 5

بازرگانی داخلی فرش ایران

تجارت فرش در ایران سابقه‌ای بس طولانی دارد. شواهد تاریخی موجود بر توجه سلاطین صفوی به قالیبافی و ایجاد و توسعه کارگاههای سلطنتی ویژه برای بافت قالی تاکید دارد. در عصر صفوی صادرات قالی از ایران به بازارهای اروپایی رونق ویژه‌ای داشته است و قالیهای بافت ایران در این دوره توجه و استقبال اروپاییان بوده است، تا آنچه که بعضی از خواص اروپا از جمله شاهزادگان لهستانی عواملی را در ایران برای سفارش بافت باطرح و نقش مورد نظر خود مامور می‌کردند. اما آماری از میزان صادرات قالی ایران در عصر صفوی و دوره‌های بعد از آن تا اواسط نیمه اول قرن بیستم میلادی در دست نیست.

فرش ایران در ابتدا به منظور تامین مصارف داخلی تولید می‌شده و بعدها جنبه صادراتی هم پیدا کرده است. مصرف داخلی فرش دستباف در ایران بیش از سایر کشورهای تولید کننده این کالاست. زیرا اکثر مردم ایران بنابه عرف و عادت قدیمی مایلند در منزل خود فرش دستباف داشته باشند وفرش معمولاً بعنوان کفپوش مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بازار داخلی فرش ایران، بازاری است سنتی و تا بحال برای گسترش آن بازاریابی و تبلیغات صورت نگرفته است. از خصوصیات مهم این بازار، سود سرشار واسطه‌ها در امر توزیع مواد اولیه مصرفی در قالیبافی تا داد و ستد فرش است.

بطور خلاصه عوامل موثر در گسترش بازار داخلی فرش ایران عبارتند از:

 افزایش سطح درآمد سرانه

 افزایش جمعیت

 ازدیاد مسکن و افزایش سطح زیربنای آن

 ترویج تبلیغات در مورد استفاده از فرش دستباف به عنوان یک کالای هنری ملی

توسعه صادرات فرش ایران

در بازار داخلی فرشهای پشمی با کیفیت متوسط و سپس عالی خریداران بیشتری دارد و فرش ابریشمی معمولاً جهت تزئین استفاده قرار می‌گیرد.

روشهای تولید فرش در ایران به 4 گونه است:

تولید بصورت غیر متمرکز: بخش عمده تولید فرش دستباف در کشور بدون حداقل اعمال مدیریت متمرکز انجام می‌گیرد. این شیوه از تولید بویژه بعلت پراکندگی و تعداد مراکز تولید محدودیتها و موانع جدی و عمده‌ای را برای اعمال مدیریت، انجام کنترل و بازرسی و نظارت بر مراحل مختلف تولید از تهیه مواد اولیه و ابزار کار تا انتخاب طرح و نقش و رنگرزی، تولید، بازاریابی و فروش داخلی و خارجی و آموزش شیوه‌های نوین و نوآوری و رعایت سلیقه خریداران فرش در تولید فرش دستباف به وجود آورده است.

ویژگیهای تولید غیر متمرکز عبارتند از:

با توجه به ماهیت طرح، تولید بصورت خانگی در محل زندگی صورت می‌گیرد، لذا نیاز به اخذ مجوزهای مختلف ندارد.

میزان سرمایه گذاری در این طرح بسیار کمتر از شیوه کارگاهی متمرکز بوده و لذا قیمت تمام شده محصول کمتر از تولید بشکل متمرکز است.

با توجه به اینکه، انجام نظارت مستمر بر تولید بشکلی که در تولید کارگاهی متمرکز وجود دارد، در این شیوه تولید امکانپذیر نیست، لذا پیش‌بینی تعدادی استادکار بعنوان ناظر فنی و چله‌کشی که طی برنامه‌های زمانبندی شده به دارهای قالیبافی سرکشی نمایند، بسیار ضروری است.

کار بافت قالی در این روش فقط بصورت کارمزدی (خویش فرما) برای هر دار قالی با انعقاد قرارداد کتبی بین سرمایه گذار و قالیباف صورت خواهد گرفت و میزان دریافتی قالیباف نسبت به کیفیت فرشی که باید بافته شود از قبیل نوع بافت و رجشمار فرش تعیین خواهد شد.

در این روش تضمین خرید فرش از طرف سرمایه گذار صورت می‌گیرد و سرمایه گذار موظف است که مواد اولیه، نقشه و ابزار کار را برای قالیباف فراهم کند.

 تولید فرش دستباف بصورت متمرکز: سهم عمده‌ای از تولید فرش در ایران بصورت خویش فرما اجرا می‌شود و سهم اندکی توسط سفارش دهندگان است، اما همین اندک نیز در کارگاههایی بصورت غیرمتمرکز انجام می گیرد و اصولاً کارگاههایی با بافت متمرکز در ایران بندرت دیده می‌شود و علت این امر عدم حمایت قانونی از این کارگاههاست. قوانین مختلفی که با شرایط کارگاههای صنعتی سازگار است ولی قابل اعمال در کارگاههای قالیبافی خانگی نیست، کلیه کارگاههای قالیبافی موجود در گذشته را بتدریج تکه تکه کرده و به کارگاههای خانگی تبدیل نمود.

ویژگیهای کارگاههای قالیبافی بصورت متمرکز عبارتند از:

اکثراً مشاهده می‌شود هنرمندانی که بصورت خانگی قالیبافی می‌نمایند وقتی پیر و از کار افتاده می‌شوند یا فوت می‌کنند، کلیه تجارت ایشان از بین رفته و نام و آوازه‌ای که یافته اند و باعث افزایش ارزش تولیدات ایشان است، از بین می‌رود. در حالی که اگر این کار در کارگاههای انجام شود، تجارت جمع و ثبت و ضبط شده و همواره راه تکامل و بهبود کیفیت را می‌پیماید.

در کارگاهها تولید متمرکز، کنترل و نظارت بر کیفیت تولید به سهولت انجام می‌گیرد. وقتی برای یک مؤسسه بنام کارگاه قالیبافی شرایط بهداشتی و کاری مشخص را تعریف نماییم، در حقیقت ما قالیبافان خود را و بدیل مشکلات مادی و کمبود اطلاعات در شرایط کاری نامناسب از نظر نور، هوا، رطوبت و بهداشت کار می‌کنند، از چنین محلهایی به کارگاههای بهداشتی هدایت می‌کنیم، ثانیاً الگوهایی برای کار در شرایط مناسب در اختیار تکبافان قرار می‌دهیم.

قالیبافان تکباف بدلیل محدودیت اطلاعات در انتخاب مواد اولیه، طرح و نقشه و اندازه مناسب بازارهای بین المللی، شیوه های بافت و پرداخت و شستشوی فرش معمولاً، فرشهای خود را با قیمت نازلتری می‌فروشند، در حالی که در کارگاههای بزرگ، تهیه مواد اولیه با تخصص بیشتری انجام می‌شود و با ارتباط وکسب اطلاعات لازم از بازار بین المللی طرح و نقشه و اندازه های مناسب تهیه و بافته و عرضه می‌گردند که این امر خود به معنی افزایش کیفیت و افزایش قیمت محصول تولید می‌باشد.

کارگاههای بزرگ می‌توانند با خریداران نهایی فرش در خارج ارتباط برقرار نموده و با قبول سفارش نقشه و طرح و رنگ و اندازه مورد نیاز خریداران را با قیمتی بالاتر تهیه و تحویل نمایند. این امر برای تکبافان مسیر نمی‌باشد ولی نهایتاً حرکت و نوع تولید کارگاهها می‌تواند الگو و راهنمایی برای تکبافان باشد.

وجود تعداد زیاد کارگاههای قالیبافی با نام و شهرت در ایران، می‌تواند زمینه برای کسب برتری قابل توجه در بازار جهانی فرش و تضعیف رقبای اصلی در این بازار نظیر چین و هندوستان که توانسته اند با استفاده از نیروی کار ارزان قیمت کارگاههای بزرگ و متمرکز تاًسیس و تجهیز نموده و مفاهیم جدید مدیریت تولید را به خدمت گرفته و تولیدات خود را از لحاظ مواد اولیه و ابعاد استاندارد نماینده فراهم سازد.

مشکلات تولید متمرکز عبارتند از:

مهمترین و عمده‌ترین مشکل اجرای قوانین تأمین اجتماعی در سالهای اخیر می‌باشد که باعث شده تولید در اینگونه کارگاهها بدلیل افزایش قیمت تمام شده به میزان 30% مقرون به صرفه نباشد.

در شرایط فعلی و در صورت دریافت مجوز تشکیل کارگاه تولید قالی به صورت متمرکز از طرف ارگانهای ذیربط توسط متقاضی، با طرح مذکور، مشابه طرحهای صنعتی برخورد می‌شود و متقاضی با مشکلاتی نظیر پرداخت هزینه‌های تفکیک زمین، تغییر کاربری، اخذ پروانه ساختمان از شهرداریها، دریافت مجوز از سازمان حفاظت محیط زیست و پرداخت مبالغ گوناگون که که معمولاً از واحدهای صنعتی اخذ میشود مواجه می‌شود.

 تولید به صورت تعاونی که دارای ویژگیهای زیر است:

تعاونیهای تولیدی و بازرگانی در واقع تشکلهایی از بافندگان فرش در مناطق مختلف کشور هستند که در سالهای اخیر با ابتکار و هدایت وزارتخانه‌های تعاون، جهادسازندگی وقت و سازمان صنایع دستی ایران، بوجود آمده‌اند.

تعاونیهای مذکور غالباً دخالت و نظارت مؤثر بر تولید فرش اعضاء خود ندارند. اعضاء تعاونیها عمدتاً به صورت مستقل به تولید فرش اشتغال دارند و از تعاونی سفارش تولید دریافت نمی‌کنند.

 استفاده از تسهیلات بانکی، در واقع انگیزه اصلی از تشکیل بسیاری از تعاونیها بوده است.

مدیریت تعاونیها عموماً فاقد تجربه و مهارت لازم برای دخالت مؤثر در امر تولید و بازرگانی فرش می‌باشند.

طبق قانون، وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی و تعاون براساس تفکیک وظایفی که شده است نسبت به تشکیل اینگونه تعاونیها حهت متقاضیان اقدام می نمایند.

وزارت جهادسازندگی وقت تا پایان سال 1375 اقدام به تشکیل تعداد 257 تعاونی با سرمایه 2022168 هزار ریال نموده است وزارت تعاون نیز با تشکیل تعداد 638 تعاونی با سرمایه 15786341 هزار ریال تا پایان شهریور 75 همچنان در حال تشکیل تعاونیهای فرش در سراسر کشورمی‌باشد.

 تولید بوسیله شرکتهای دولتی که دارای ویژگیهای زیر است:

در حال حاضر دو شرکت دولتی (شرکت سهامی فرش ایران و شرکت سهامی سازمان صنایع دستی ایران) قانوناً و براساس وظایف مقرر در اساسنامه آنها، مسئولیت حفظ و احیاء و توسعه و ترویج فرشبافی را بعهده دارند.

دو شرکت مذکور، امر تولید فرش توسط بافندگان زیر پوشش خود را از مرحله تهیه مواد اولیه تا فروش در بازارهای داخل و خارج از کشور مدیریت می‌کنند.

افسانۀ فرش های هندی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 4

افسانۀ فرش های هندی

فرش های هندی در سرتاسر دنیا به خاطر طراحی های دقیق و ظریفشان، وقار و زیبایی ماهرانه ای که در آنها پیاده شده، رنگ های جذاب و مهارت استادانه ای که در بافت آنها به کار رفته، مشهور و نامدار هستند.

شکوه و عظمت بافت فرش هند و الگوهای پیچیده که در آن پدیدار شده اساساً صادرات فرش هند را افزایش داده و هند را به طور برجسته ای در نقشۀ جهانی فرش پدیدار ساخته.

بافت فرش در قرن 16 توسط امپراتور موقال (Mughal) اکبر به هند آورده شد. برخی از قیمتی ترین فرش های تاریخ هند در زمان حکمرانی موقال به وجود آمد. آن فرش ها شبیه به هم نبودند، ولی همه از جادوی رنگ و طرح های معمول و رایج برانگیخته شده بودند و همین امر سبب گران بهایی آنها می شد.

بافنده های فرش رفته رفته پیشرفت کردندو به صورت هنرمندانی درآمدند که می توانستند اشعاری را خلق و آن را در طرح ها و هر گره ای که به فرش می زدند ببافند.

در نهایت می توان گفت مهارت یک بافندۀ فرش یک واسطه است تا ذهن زیبای کسی که فرش را طراحی کرده را با کمک پشم و ابریشم به شکل زیبایی تبدیل کند.

شستن و کارهای نهایی فرش

شستن فرش جهت درخشندگی و جلوه دادن به فرش انجام می شود و نتیجتاً به اندازۀ رنگرزی، طراحی و بافت فرش اهمیت دارد. این آخرین مرحلۀ بافت فرش است و از این جهت نیاز به دقت و مهارت بالا دارد.

قبل از شستن، فرش وارد مرحله ای می شود که اصطلاحاً سوزاندن پشت فرش نامیده می شود. در این مرحله فرش، به وسیلة یک برس سیمی، برس زنی می شود تا سطح آن یکنواخت شود.

شستن به وسیلۀ آب صابون، مواد سفید کننده و بعضی از مواد شیمیایی طبیعی انجام می شود. بعد از آن فرش در نور خورشید گذاشته می شود تا خشک شده و بعد به مرحلۀ قیچی زنی فرستاده شود.

شکل نهایی فرش بعد از قیچی زنی آن ظاهر می شود و نتیجتاً عمل قیچی زنی جزو مراحل مهم پایانی کار است.

مراحل پایانی کار در فرش مستلزم مهارت بالای دست و دقت بسیار است و در فرش های دستی باید ذره به ذره و با دقت کامل انجام شود.

فرش هند

قالیچه در کشورهای مختلف:

کشور هندوستان می تواند به عنوان سمبلی از جاذبه های عظیم صنایع دستی مخصوصاً بافندگی درنظر گرفته شود. به علت شرجی بودن آب و هوای هندوستان، بافت و استفاده فرش در این کشور رایج نیست و به عنوان صنایعی تحت تصرف روستاییان و مردم محلی است که محصول و هدف آن صرفاً جهت صادرات است.

بافندگان ایرانی نیز در زمینۀ بافت فرش با طرح های ایرانی خود بنیانگذار و مبتکر بودند. هندی ها در تقلید از ایرانیان و با استفاده از پشم مرغوب کشمیر توانستند فرش هند را جلا بخشند. امروزه هندوستان به یکی از کشورهای مهم در صادرات فرش ابریشم تبدیل شده. همچنین صنعت رنگرزی جزو یکی از صنعت های قدیمی هندوستان به شمار می رود که طبق سفارشات مشتری کارشان را انجام می دهند.

* ابعاد فرش دستباف به سفارش مشتری بستگی دارد اما اندازه های معمول عبارتند از:

فرش = 74/2 × 83/1 تا 57/4 × 66/3

قالیچه= 83/1 × 92/0 تا 14/2 × 22/1

امروزه طرح های فرش های دستباف در هندوستان مجموعه ای است از طرح های ایرانی، چینی و ترکمن که به دست طراح های ماهر و چیره دست کشیده شده و به دست بافندگان بافته شده است. از میان آن ها طرح های ایرانی خلاصه شده اند از ساروق همدان، تبریز، کاشان، اصفهان، خراسان و ... که از میان آن 15% طرح های آزاد و تقریباً 20% تصاویر ساده را تشکیل می دهند.

بعضی از فرش های رایج هندوستان به ترتیب زیر است:

آگرا: یک نوع فرش ضخیم که به وسیله ی پشم و پنبه بافته شده و در رنگ های آبی، سبز و قهوه ای موجود است.

آسام: قالیچه نماز (سجاده) که از نوعی پشم مخصوص سفید بافته شده در هندوستان هنگام دعا و نیایش از آن استفاده می کنند.

دیلارا: نوعی گلیم دستباف که از پشم با کیفیت بسیار پایین و در شهر پنجاب بافته می شود.

دارمی: این فرش یک گونه باستان است که جهت استفاده به عنوان پادری از آن استفاده می شود.

حرمی: گونه های مختلف از فر های بزرگ که جهت استفاده در مساجد بافته می شوند.