زی زی فایل

دانلود فایل

زی زی فایل

دانلود فایل

تاریخچۀ فرش کرمان

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 19

 

تاریخچۀ فرش کرمان

مقدمه

استان کرمان با وسعتی بیش از 175000 کیلومتر مربع و جمعیتی نزدیک به دو میلیون نفر در جنوب شرق ایران و در حاشیه کویر قرار گرفته است. آب و هوای این استان کویری و خشک می باشد.

نام کرمان در دوره های قبل از اسلام بونیا و کارامانیا بوده و کرمان را برخی با فتحه و عده ای با کسره می خوانند. مرکز کرمان را در قدیم گواشیر و بردشیر می خواندند. مرکز آن در دوره ی ساسانیان سیرجان بود. در سال 21 یا 41هجری قمری عمر بن سهیل بن عدی، عبدالله تبان را مامور فتح کرمان کرد. سردار نامبرده با گرفتن اندک جزیه ای از حاکم آنجا به مدینه مراجعت کرد اما در آن زمان اهالی کرمان تا چند سال از پرداختن جزیه خودداری کردند و سرانجام پس از فرار یزدگرد و درگیریهای بعدی در سال 31 هجری قمری این شهر به دست مسلمانان افتاد. پس از دفع اشرف افغان توسط نادر شاه و خلع شاه طهماسب دوم از سلطنت، کرمان نیز مانند سایر قسمتهای ایران به تصرف موسس سلسله افشاریه در آمد.

سرانجام آقا محمد خان قاجار اولین پادشاه قاجار با کشتار مردم این شهر را متصرف شد. بسیاری معتقدند که خرابیهای آن زمان تا کنون هم جبران نشده است.

زمان رایج شدن فرش در کرمان فرش در کرمان را کسی بدرستی نمی داند اما از شواهد پیداست که ابتدا چادر نشینان ایلات به بافت قالی پرداخته اند.بررسی طرحها و ویژگی های بافت قالی کرمان سابقه ای بیش از یک هزار سال را برای آن رقم می زند ، همچنین وجود قدیمی ترین نوع گره های به کار رفته در فرش پرزدار که امروزه به بی گره بافی شهرت یافته ثابت می کند که منطقه کرمان در حفظ یکی از ویژگی های بافت فرشهای کهن سهم مهمی داشته است چه امروزه می دانیم بسیاری از فرشهای کهن ایران با شیوه U یا V بافته می شدند و آثار آن را می توان در فرشهای قدیم مصر که متأثر از فرشهای ایرانی است به وضوح مشاهده کرد.

از طرف دیگر شیوه استفاده از سه پود بین هر دو رج بافت، ویژگی قالیهای کهن ایران است که ما این ویژگی ها را امروزه در قالیهای کرمان می بینیم، وجود بقایایی از اولین و قدیمیترین دارهای عمودی در بافت قالی های گره دار در کرمان و همچنین وجود طراحان بسیار چیره دست در هنر قالیبافی کرمان، به گونه ایی دست به دست هم می دهند تا سابقه ای چند هزار ساله برای فرش کرمان رقم بخورد.

مردم کرمان در زمانهای قدیم به شالبافی می پرداختند و طرحهایی که برای فرشهای خود انتخاب می کردند از طرح شالهای کرمان می گرفتند. اما کم کم با ورود طراحان زبده در این هنر، در طرحهای کرمان نیز تنوع به وجود آمد، بطوریکه کرمان از نظر قالیبافی نامی مشهور در جهان شد ونفیسترین نوع قالی در این منطقه بافته شد. بیشتر شهرت این فرشها برای ترکیب زیبایی طرح و رنگ در فرش و استفاده از پشم مرغوب کرمان در قالی های کرمانی بود. طراحان مشهور کرمانی با الهام از طبیعت پیرامون خود و فرهنگ و عقایدی که داشتند به خلق آثار زیبایی می پرداختند.مهمترین طرحهای مورد استفاده در قالیهای کرمان از گذشته تا به امروز عبارتند از:

1- طرح سبزی کار

2- طرحهای تصویری که اغلب بهترین آنها در حوزه قالیبافی راور بافته شده و می شوند

3- طرحهای افشان به ویژه افشان شاه عباسی که شاید بهترین آنها در دوره معاصر حاصل دست قلم توانای طراحان خاندان شاهرخی بوده باشد.

از دیگر طرحهای معروف کرمان نقوش قاب قرآنی، انواع درختی و گلدانی تلفیقی و همچنین انواع گل فرنگ می باشد. طرح مرسوم به به گوبلنی نیز در اوایل سده سیزده هجری شمسی بخش مهمی از طرح های منطقه کرمان را به خود اختصاص داد که برگرفته از هنر های تزئینی غیر ایرانی بود. از لحاظ رنگ آمیزی، فرش کرمان یکی از متنوع ترین و شادترین فرشهای ایران محسوب می شود.

لاکی سیر و روشن، بژ، عنابی، مسی، آبی سیر و روشن، سرمه ای، صورتی و سبز سیر و روشن از مهمترین رنگهای مورد استفاده در قالیهای کرمان می باشد. به طور متوسط در هر قالی کرمان بین 15 تا 30 رنگ مشاهده می شود. آنچه که بیش از همه شهرت قالی کرمان را جهانی کرده است، طرح و رنگ آمیزی اعجاز گونه آن است.

تاریخچۀ بافندگان

استاد حسین کرمانی

• نام:حسین کرمانی

• تاریخ تولد:

• محل تولد:کرمان

استاد حسین کرمانی از جمله بافندگان طراز اولی است که بیشتر به بافت قالیچه های گلدار و گلدانی مبادرت می نموده است. از وی نمونه های ارزنده ای را در



خرید و دانلود  تاریخچۀ فرش کرمان


تاریخچه فرش همدان

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 45

 

تاریخچه فرش همدان

همدان شهریست قدیمی، با سابقه ای تاریخی بس طولانی که قدمت تاریخی آن به بیش از 2500 سال می رسد این شهر که زمانی اکباتان نامیده می شد و پایتخت امپراتوری ماد بوده است. منطقه ای تقریباً کوهستانی و سردسیر است.

وجود مراتع سرسبز و آب نسبتاً فراوان از رونق دام داری و پرورش گوسفند حکایت دارد. به طور طبیعی این مشخصات اقلیمی ساکنان روستاهای سردی را که دارای زمستان های طولانی است به استفاده از صنایع و حرفه های دستی به ویژه فرش هدایت می کند. وجود حرفه های نظیر نمد مالی، سبد بافی، حصیر بافی، گیوه بافی، گیوه دوزی و ... نیز به نوعی از رونق بافندگی حکایت می کند.

از سویی تنوع نقوش و طرح های فرش در منطقه به آسانی دلالت بر آن دارد که گستردگی این حرفه قطعاً حاصل سالهایی بسیار پیش تر از این بوده است.

سیسیل ادواردز می گوید: اطلاعاتی دال بر علاقه شاه طهماسب در دست است و گفته می شود که خود وی طرحهایی برای چند قالی تهیه کرد. همچنین می دانیم که وی به سلطان سلیمان نامه ای نوشت و طی آن پیشنهاد کرد که برای مسجدی که اکنون به مسجد جامع سلیمانیه مشهور است و در آن زمان معمار بزرگ سنان آن را برای وی در استامبول ساخت، قالی بفرستد. قالیها در موعد معینی بافته و فرستاده شد. سفیر مجارستان (که این گزارش را می دهد) میگوید که در بین قالیهای مزبور چند تخته قالی ابریشمین نیز وجود داشته که در همدان یا درگزین تهیه شده بود. ولی تا آنجایی که می دانیم در همدان یا درگزین هرگز قالی ابریشمی بافته نشده و در واقع تهیه هر نوع قالی در شهر همدان قبل از 1912 بعید به نظر می رسد. ولی درباره درگزین باید گفت که این جا یک ناحیه حاصلخیز کشاورزی است که در چهل میلی شمال همدان واقع گردیده است. در این محل چند قرن است که قالی مخصوصاً قالیچه های کوچک و ارزان بافته می شود و هنوز این کار ادامه دارد. احتمال دارد یکی از قالیهایی که شاه طهماسب برای سلیمان فرستاده، بافت این ناحیه باشد ولی بافت قالی ابریشمین در این محل بسیار بعید به نظر می رسد".

بااین وصف سفیر مجارستان رسیدن فرشها را به استانبول گزارش داده و همچنین سفیر ایران در گزارش به سفیر اعظم عثمانی صورت هدایا را که در بین آنها فرشهای بزرگ پارچه و ابریشمی از همدان و درگزین است اعلام کرده است و همچنین وجود قالیبافی پیشرفته ای در برخی روستاهای درگزین از جمله روستای سوزن از سابقه تولید فرش در این منطقه حکایت ی کند. یاکوپ پولاک – طبیب دربار قاجار در سالهای 1850 در سفرنامه خود می گوید "فرش ایران بیشتر نه ازنظر رنگ بلکه از حیث دوام و دقت بافت معروفیت دارد ... زیباترین قالیها از آن ایالت فراهان در نزدیکی کرمانشاه است و چادر نشینان کردستان و همدان نوعی از قالی درجه دو می بافند آنها با استعمال رنگ قهوه یی باز در زمینه ی قالیها که از پشم شتر است می دانند که چطور جذابیت ظاهری قالیها را بالا ببرند".

در حوالی همین سالهاست که کمپانی انگلیسی زیگلر در سلطان آباد اراک شروع به سرمایه گذاری و ایجاد کارگاههای بزرگ قالی بافی کرده و سپس سرمایه گذاران دیگری جذب بازار این حرفه می شوند. بخشهایی از همدان و ملایر نیز از حوزه ی فعالیت گسترده آنان به دور نمانده و بازار همدان گذرگاه مناسبی برای عرضه و صدور فرشهای ساروق و جوزان و مهربان و انجلاس می شود.

امروزه قالی بافی در تمام جلگه همدان از یک سو در ارتباط با استان مرکزی و از یک سو درارتباط بامراکز قالی بافی قروه و بیجار کردستان نشان از گستردگی حرفه ای می دهد که به دلیل تنوع نقوش رنگ آمیزی پشتوانه با ارزشی در تولید فرش ایران است.

استان همدان یکی از مناطق مهم قالی بافی ایران از لحاظ کمیت و تعداد است و در آن بیشتر از هر منطقه دیگر ایران فرش بافته می شود. مطابق آمار سالهای گذشته بر روی 11500 دار قالی موجود این منطقه بیش از 57000 کارگر قالیباف بکار گره زنی مشغول بودند.

امروزه بازارهای شهر از تولیدات عشایر مهاجری که فرشهای سنتی خود را تحت عنوان بافت همدانی (با استفاده از پود پنبه ای کوبیده منفرد بین هر ردیف از گره های ترکی) عرضه می کنند پر شده است.

قطعه های قدیمی و عتیقه که در بازار موجود هستند معمولاً بصورت کناره و در برخی اوقات قطعات بزرگ می باشند. این قطعات از کارگاههای شهری و با طرحهای ساده و غیر پیچیده با زمینه ای از موی شتر رنگ نشده و یا پشم گوسفند رنگ شده و حواشی پهن به بازار عرضه می شوند. رنگهای تزئینی و سایه روشن گوناگون، عمدتاً سرخ و آبی، همراه با طرحهای هندسی و نقوش استلیزه، شامل شش وجهی، چند وجهی و لوزی و تزئینات فرعی دیگر به رنگ طبیعی تولید می شوند.

امروزه محصولات همدان به ندرت با اینگونه قطعات شهری و عشایری قابل قیاس ی باشد. نقشهای اصیل و به نسبت رسمی جای خود را به طرح ترنج مخصوص همدانی داده در حالیکه نقشهای تکراری بوته و هراتی و دیگر طرحهای گل و بوته دار به کالاهای تجاری ارزان و تولید انبوه شباهت دارند اگر چه گهگاه موارد استثنایی نیز دیده می شود که زیبایی خاص خود را دارند. به رغم این به نظر می رسد که گویی امروزه بافندگان و کارگاههای مختلف درصدد بازگشت به دوران خوش گذشته هستند به همین منظور برای آنکه طرح های امروزی قابل



خرید و دانلود  تاریخچه فرش همدان


تاریخچه فرش ایران

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 8

 

تاریخچه

تاریخ فرش با تاریخ خود انسان عجین است . بشر اولیه در طی قرنها به روش درهم تنیدن الیاف گیاهی و پوست درختان، و نتیجتا صنایعی نظیر سبد بافی آشنا شده بود، و با بهره گیری از پشم حیواناتی که قابلیت زیست در جوامع اولیه را داشتند، می توانست زیر اندازهایی نه چندان نرم را تولید کند.

زنان از جمله کسانی بودند که از ابتدا در این فن سعی  وافر داشتند و به هنگامی که دیگر افراد به شکار حیوانات می پرداختند، به بافت سبدها و دست بافتهای خشن و روپوش حیوانات و کیسه حمل مواد، مبادرت می ورزیدند.

زیراندازهای اولیه متشکل از پوست نرم حیوانات و الیاف نرم گیاهی و بوریا بود، لیکن به لحاظ گسترش جوامع اجتماعی و نبود شکار، نیاز به تولید بیشتر زیراندازهای دست بافت روز به روز محسوس تر شد و بافت این گونه زیراندازها  تکامل یافت.

حفاریهای باستانشناسی نشان می دهد استفاده از بوریاهای بافته شده از نی های منطقه بین النهرین، از هزاره چهارم و پنجم متداول بوده است و بافت گلیم تا سده پانزده قبل از میلاد، به مرحله بالایی از تکامل رسیده است.

از بافت نخستین قالیچه ها و اینکه چه قومی در ابتدا به این کار مبادرت کرده، هیچ گونه اطلاع موثقی در دست نیست. زیرا قالیچه ها به لحاظ ساختار طبیعیشان در اثر رطوبت و حشرات آسیب می بینند. اما به دلیل ماده مورد نیاز تهیه آن یعنی پشم، گمان می رود نخست قبایل چادرنشین آسیای مرکزی که کارشان گله داری بوده، به صورت ابتدایی، به چگونگی تهیه آن پی برده اند.

قدیمی ترین نمونه ای که باستانشناسان به آن دست یافته اند، قالیچه ای است که به علت دستیابی به آن در گوریخ زده یکی از فرمانروایان سکایی در دره پازیریک واقع در 80 کیلومتری مغولستان خارجی، به نام قالیچه پازیریک نامیده شده است. این فرش که به عنوان پوشش اسب به کار می رفته، در هر سانتی متر مربع دارای 36 گره ترکی است. و صاحب نظران با توجه به نقشهای روی این قالی که شبیه نقوش اصیل هخامنشی است آن را ایرانی می دانند و معتقدند که قالی مزبور از دست بافتهای مادها و پارت ها (خراسان بزرگ قدیم) است.

رنگهای مورد استفاده در این قالی قرمزاخرایی، زرد، سبزکمرنگ و نارنجی است. تشابه نقوش سواران و مردان پیاده که در کنار اسبان خود راه می پیمایند، و جانوران بالدار در این قالی با نقوش تخت جمشید، صحت نظر این محققین را قویتر می سازد. صاحبنظران همچنین معتقدند بافت قالیچه ای با چنین ویژگیها، مستلزم دارا بودن پشتوانه ای فرهنگی و هنری در ارتباط با بافت فرش حداقل برای چندین قرن خواهد بود و مبین این نکته است که در قرون متمادی، قبل از بافت فرش معروف پازیریک، این حرفه در فلات ایران رواج داشته و ایرانیان به رموز آن پی برده بودند.

گفتار مورخین نیز، حاکی از تأیید همین نکته است. به طوری که گزنفون مورخ یونانی در کتاب خود موسوم به سیرت کوروش  می گوید: ایرانیان برای اینکه بسترشان نرم باشد، قالیچه زیر بستر خود می گستردند.

این عبارت نشان دهنده آن است که قالیبافی در این زمان عمومیت داشته و در زندگی روزمره جایگاه خود را یافته و جزء ملزومات زندگی به شمار می آمده است.

گرچه از دوران ساسانیان نمونه مشخصی موجود نیست، لیکن آن طور که از قرائن پیدا است، فرش ایران در دوران ساسانی، از شهرت و اعتبار جهانی برخوردار بوده است. چنان که سالنامه چینی (سوئی سو) در این دوران از فرش پشمی ایران به عنوان کالای وادراتی به چنین نام می برد، در ادبیات فارسی نیز، به کرات از تخت معروف طاقدیس متعلق به خسرو پرویز پادشاه ساسانی یاد شده که بر آن به روایتی چهار فرش که هر یک نشان دهنده فصلی از سال بوده است، گسترده می شده است.

روایاتی که از فرش معروف بهارستان در کاخ تیسفون بیان شده، بیشتر به افسانه شبیه است. زیرا با توجه به اندازه آن (90×90 پا) این قالی می بایست دو تن وزن داشته باشد، اما صرف نظر از جنبه های اغراق آمیز، اخبار فوق نشانه هایی از قابلیت و برتری هنرمندان ایرانی، و پیشتازی آنان در هنر فرش بافی را بیان می دارد.

با ظهور دین مبین اسلام و فروپاشی نظام پر شکوه ساسانیان، هنر فرشبافی که بیشتر توسط اشراف حمایت می شد، دچار رکود شد و متعاقب آن ظهور سلسله های مختلف و عدم ثبات سیاسی در قلمرو پهناور ایران، توان رشد و نمو را از آن بازستاند. بخصوص که اعراب به تجملات زندگی توجهی نداشتند، و کاخهای رفیع برای در میان گرفتن آنان که به زندگی در صحرا و بیابان و آسمان پر ستاره و چادرهای حصیری  خو گرفته بودند، توان فرسا می نمود، و به منظور مبارزه با شرک و بت پرستی نقش پردازی از انسان و حیوان را مکروه می دانست.

با پراکنده شدن هنرمندان در شهرهای دور و نزدیک، هنر فرشبافی بی نمودی آشکار به بقای خود ادامه داد. لیکن این روند دیری نپایید و خلفای بنی امیه و بنی عباس بر خلاف خلفای گذشته، در تقلید از شاهان گذشته، به این هنر توجه کردند و موجبات شکوفایی این هنر را پدید آوردند. ذکر دویست خانه قالی در تاریخ بیهقی متعلق به نیمه اول قرن پنجم هجری در شرح هدایای ارسالی از خراسان توسط علی بن عیسی برای هارون الرشید، خود آگاهی براین نکته است و اخبار و شواهدی که مورخان و جغرافی نگاران اسلامی از این آن در کتب خود درج کرده اند خود دلیل غیر قابل انکاری از وجود فرهنگ پیشرفته قالیبافی ایران است.

مؤلف  حدودالعالم  که در تاریخ 812 آن را به رشته تحریر درآورده به قالیبافی فارس اشارت دارد، و یک قرن بعد مقدسی به وجود قالیهای سجاده ای در اراضی مرتفع قائنات، اعتراف می کند.

یاقوت حموی در قرن ششم هجری از وجود قالیبافی آذربایجان خبر می دهد، و ابن بطوطه جهانگرد عرب در راه خود از خورموسی در خلیج فارس به اصفهان،هنگام بازدید از ایذه در منطقه بختیاری از فرش سبز رنگی که در جلوی وی گسترانیدند یاد می کند.

ادبیات فارسی نیز از این نشانه ها خالی نیست. خاقانی شیروانی به شهرت قالیهای مرندی در اشعار خود اشاره می کند.

در دوره های بعد نشانه ای از روند حیات قالیبافی در دست نداریم، و در متون فارسی نیز برآن اشارتی نمی رود. کوشش سردمداران سیاسی نیز بیشتر وقف ایجاد ثبات سیاسی و حفظ امنیت کشور است و این روند تا پایان قرن نهم هجری قمری، گریزناپذیر است.

تهاجم قوم مغول آنچه را که دست آورد سلاطین گذشته بود، منهدم ساخت. آنان مردانی جنگجو بودند که دنیا را بر پشت اسبانشان فتح کرده بودند و در مصاف با دشمنان، زنانشان را همراه نمی بردند، و قالی که زاده دستان هنرمند زنان است، با حمله آنان، نه تنها به ایران راه پیدا نکرد، بلکه باعث شد تا کارگاههای کوچک بافت قالی نیز به کلی مضمحل شود و طراحان و نقاشان به نقاط دور دست و روستاهای دور افتاده بگریزند. این امر که ناخودآگاهانه صورت می گرفت، صرف نظر از ایجاد هسته های مرکزی فرشبافی در روستاها، سبب شد تا روستائیان نیز با تحولات و پدیده های شهری آشنا شده و طرحها از ویژگی و غنای بیشتری برخوردار شوند. لیکن روستائیان به لحاظ مهاجرتهای اجباری و به واسطه سهولت در حمل و نقل، و از همه مهمتر به خاطر دستیابی هرچه سریعتر به درآمدی ناچیز، از بافت فرشهایی



خرید و دانلود  تاریخچه فرش ایران


تاریخچه فرش کرمان

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 42

 

تاریخچه فرش کرمان

صنعت قالیبافی در کرمان سابقه طولانی دارد، چنین به نظر می‌رسد که این هنر قبل از دوران صفویه در این شهر وجود داشته است و در زمان صفویه که اوج کلیه هنرها در ایران است ، فرش هم همانند دیگر هنرها در این دوره بیشتر شکوفا شده است . هنر اسلامی بر طرحها و نقوش آن تأثیر بسزایی گذارده است ، چنانچه در تاریخ (عالم آرای عباسی) که توسط منشی شاه‌عباس به رشته تحریر درآمده ، به قالی کرمان اشاره شده است.

در زمان اکبرشاه که معاصر شاه‌عباس بود قالیهایی از کرمان به هندوستان حمل می‌گردید بدیهی است نباید تصور کرد این صنعت در کرمان از بین رفته است و متوقف گردیده است

قدیمی‌‌ترین نوع قالی کرمان ، قالی راور است که می‌توان تاریخ بافت آنها را (1866 میلادی یا 1286 هجری) گفت. شهرتی که قالی کرمان در سراسر دنیا از آن برخوردار است بیش از هر چیز مربوط به درهم آمیختن موفقیت آمیز رنگ و طرح آن است.طراحی و نقشه‌کشی قالی کرمان قدمت دیرینه دارد و به جز نامی که از چند تن از نقاشان دهه اخیر منطقه کرمان ، بر جای مانده ، تاریخچه درستی درباره چگونگی رونق قالیبافی ، طراحی نقشه‌های قالی و چگونگی نام نهادن بر طرحهای منطقه کرمان در دست نیست.همین بس که از دیرباز قالیبافی در کرمان رایج بوده و پس از صنعت شال و ترمه به اوج خود رسیده است و زبانزد خاص و عام گردیده است . زمانی فرش ایران را بنام فرش کرمان می‌شناختند. فرشهای نفیس و قدیمی کرمان ، هم‌اکنون زینت‌بخش موزه‌های معتبر جهان و ایران می‌باشد . البته در مورد طرح بسیار باید گفت مثلا موسی خانی افشاری که در سیرجان بافته می شود با موسی خانی که در بافت و رابر بافته می شود از نظر طرح ورنگ آمیزی با هم تفاوت دارند و در هر منطقه با یک نام مخصوص به محل بافت نام گذاری شده اند. مثلا گل کاغذی منطقه بافت با کمی تغییر در رابر و جیرفت به گل اسفندقه معروف است . یا طرح درختی زرند ، که صادراتی است و قالی ریز بافت می باشد ، با درختی منطقه فیض آباد راور فرق می کند .قبل از پیدایش نقشه، فرش ها با نقشه و طرحهایی که بافندگان در ذهن داشتند و سینه به سینه از نیاکان خود فرا گرفته بودند ، بافته می‌شد.

سیر تحول و پیشینه تاریخی نقش قالی های کرمان

      تطور وتکامل نقش قالیهای کرمان ، شامل چندین دوره تاریخی و متمایز است :

دوره نخست یا عصر ترمه همزمان با زمان شالبافی

       دوران انتقال ترمه دوزی به قالیبافی ، از حدود سالهای 1330-1315 هجری قمری را در بر می گیرد کاربرد نگاره بته جقه ای و نیز نقش سرو که به نظر بسیاری منشأ اصلی نگاره بته ای است، از جمله نقوش متمایز این دوره است . این شیوه تا جنگ بین المللی اول ادامه یافت.

روند تکاملی عصر ترمه و ادامه منطقی آن در حدود سالهای 1328 تا 1339 هجری قمری، عصر بهارستان را پدید می آورد . طرحهای این دوره به ارائه باغ و بوستان و گل و گیاه استوار است . نقش های درختی گل و بلبل ، درختی پرنده ای یا بهارستان ، نقش انسان ، نقش سبزیکار ، از جمله نقوش رایج این دوره است . به بیان دیگر پایه کاربر طرح باغ و بوستان و شاخ و  برگ و گل و گیاه با رنگهایی به همان ظرافت و شادابی و باغها و گلزارهای  بهاری  با پرندگان بیشمار استوار است

      از صفات ویژه عصر ترمه و بهارستان برخورداری از شیوه سایه روشن در رنگ آمیزی برگها ، بصورت سبز روشن و تیره و کاربرد دو مایه در یک نگاره گل مثل قرمز سیر و روشن ، گلهای آبی رنگ از تیره تا روشن بدون شکل بندی و تعیین مرز ، و رها نکردن طرح بدون هیچ گوشه خالی است .

عصر بازگشت

      با پایان یافتن جنگ جهانی اول و تغییر سلیقه بازار در آمریکا تغییر اساسی در طرحهای کرمان بوجود آمد و نقش و نگاره های صوفی مورد تقلید هنرمندان کرمان قرار گرفت در این دوره که از آن به عنوان عصر بازگشت یاد می کنیم ، نقشه های اسلیمی وگلهای شاه عباسی از نقش های قاب قرآنی و لچکهای انبوه رایج شد .

      شروع بحران اقتصادی در آمریکا در سال 1928 میلادی مطابق با 1306 شمسی ، بر چیره شدن شرکتهای آمریکایی ، توقف سفارشات را به همراه داشت و برای مردمی که به تمامی از فرش و صنایع وابسته آن ارتزاق می کردند ، زندگی را دشوار کرد . با استقبال نقش های ریزتر و فشرده تر با متنی انبوه و پر نقش و نگار ، زمینه برگشت طراحان کرمانی به عصر بهارستان پدید آمد و نقش سبزیکار بیش از پیش معمول شد .

      عصر گوبلن ، طرحهای کرمانی را به همراه داشت و چیره دستی در کار رنگ آمیزی نیز نتوانست هویت از دست رفته قالی کرمان را باز گرداند و دامنه این مسخ هنری را ، محدودتر کند.، رواج دهه طرح گل فرنگی و برگ فرنگی صرف نظر از نداشتن اصالت ، پیوستگی و تداوم منطقی نقش قالی کرمان را نداشت .

      حاشیه شکسته و درهم به شیوه اروپائی و قالیهای دست باف ، باب روز شد و برای نخستین بار نقش و نگار حاشیه که از عصر پازیریک همواره شرط وجودی قالی ایران بوده ، از میان برداشته شد و نقش و نگار حاشیه به لچک ها پیوسته و نقش حاشیه و متن قالی نیز یکی شده و یکسانی و یکنواختی کسالت آوری بر قالی کرمان چیره شد .

      سرماژیف که ابداع نقش معروف قاب قرآنی ، الهام گرفته از جلد قرآن را به وی نسبت می دهند ، کار طراحی بسیاری از قالی های کرمان را برعهده گرفت .



خرید و دانلود  تاریخچه فرش کرمان


تاریخچه فرش کرمان2

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 53

 

تاریخچه فرش کرمان

صنعت قالیبافی در کرمان سابقه طولانی دارد، چنین به نظر می‌رسد که این هنر قبل از دوران صفویه در این شهر وجود داشته است و در زمان صفویه که اوج کلیه هنرها در ایران است ، فرش هم همانند دیگر هنرها در این دوره بیشتر شکوفا شده است . هنر اسلامی بر طرحها و نقوش آن تأثیر بسزایی گذارده است ، چنانچه در تاریخ (عالم آرای عباسی) که توسط منشی شاه‌عباس به رشته تحریر درآمده ، به قالی کرمان اشاره شده است.

در زمان اکبرشاه که معاصر شاه‌عباس بود قالیهایی از کرمان به هندوستان حمل می‌گردید بدیهی است نباید تصور کرد این صنعت در کرمان از بین رفته است و متوقف گردیده است

قدیمی‌‌ترین نوع قالی کرمان ، قالی راور است که می‌توان تاریخ بافت آنها را (1866 میلادی یا 1286 هجری) گفت. شهرتی که قالی کرمان در سراسر دنیا از آن برخوردار است بیش از هر چیز مربوط به درهم آمیختن موفقیت آمیز رنگ و طرح آن است.طراحی و نقشه‌کشی قالی کرمان قدمت دیرینه دارد و به جز نامی که از چند تن از نقاشان دهه اخیر منطقه کرمان ، بر جای مانده ، تاریخچه درستی درباره چگونگی رونق قالیبافی ، طراحی نقشه‌های قالی و چگونگی نام نهادن بر طرحهای منطقه کرمان در دست نیست.همین بس که از دیرباز قالیبافی در کرمان رایج بوده و پس از صنعت شال و ترمه به اوج خود رسیده است و زبانزد خاص و عام گردیده است . زمانی فرش ایران را بنام فرش کرمان می‌شناختند. فرشهای نفیس و قدیمی کرمان ، هم‌اکنون زینت‌بخش موزه‌های معتبر جهان و ایران می‌باشد . البته در مورد طرح بسیار باید گفت مثلا موسی خانی افشاری که در سیرجان بافته می شود با موسی خانی که در بافت و رابر بافته می شود از نظر طرح ورنگ آمیزی با هم تفاوت دارند و در هر منطقه با یک نام مخصوص به محل بافت نام گذاری شده اند. مثلا گل کاغذی منطقه بافت با کمی تغییر در رابر و جیرفت به گل اسفندقه معروف است . یا طرح درختی زرند ، که صادراتی است و قالی ریز بافت می باشد ، با درختی منطقه فیض آباد راور فرق می کند .قبل از پیدایش نقشه، فرش ها با نقشه و طرحهایی که بافندگان در ذهن داشتند و سینه به سینه از نیاکان خود فرا گرفته بودند ، بافته می‌شد.

سیر تحول و پیشینه تاریخی نقش قالی های کرمان

      تطور وتکامل نقش قالیهای کرمان ، شامل چندین دوره تاریخی و متمایز است :

دوره نخست یا عصر ترمه همزمان با زمان شالبافی

       دوران انتقال ترمه دوزی به قالیبافی ، از حدود سالهای 1330-1315 هجری قمری را در بر می گیرد کاربرد نگاره بته جقه ای و نیز نقش سرو که به نظر بسیاری منشأ اصلی نگاره بته ای است، از جمله نقوش متمایز این دوره است . این شیوه تا جنگ بین المللی اول ادامه یافت.

روند تکاملی عصر ترمه و ادامه منطقی آن در حدود سالهای 1328 تا 1339 هجری قمری، عصر بهارستان را پدید می آورد . طرحهای این دوره به ارائه باغ و بوستان و گل و گیاه استوار است . نقش های درختی گل و بلبل ، درختی پرنده ای یا بهارستان ، نقش انسان ، نقش سبزیکار ، از جمله نقوش رایج این دوره است . به بیان دیگر پایه کاربر طرح باغ و بوستان و شاخ و  برگ و گل و گیاه با رنگهایی به همان ظرافت و شادابی و باغها و گلزارهای  بهاری  با پرندگان بیشمار استوار است

      از صفات ویژه عصر ترمه و بهارستان برخورداری از شیوه سایه روشن در رنگ آمیزی برگها ، بصورت سبز روشن و تیره و کاربرد دو مایه در یک نگاره گل مثل قرمز سیر و روشن ، گلهای آبی رنگ از تیره تا روشن بدون شکل بندی و تعیین مرز ، و رها نکردن طرح بدون هیچ گوشه خالی است .

عصر بازگشت

      با پایان یافتن جنگ جهانی اول و تغییر سلیقه بازار در آمریکا تغییر اساسی در طرحهای کرمان بوجود آمد و نقش و نگاره های صوفی مورد تقلید هنرمندان کرمان قرار گرفت در این دوره که از آن به عنوان عصر بازگشت یاد می کنیم ، نقشه های اسلیمی وگلهای شاه عباسی از نقش های قاب قرآنی و لچکهای انبوه رایج شد .

      شروع بحران اقتصادی در آمریکا در سال 1928 میلادی مطابق با 1306 شمسی ، بر چیره شدن شرکتهای آمریکایی ، توقف سفارشات را به همراه داشت و برای مردمی که به تمامی از فرش و صنایع وابسته آن ارتزاق می کردند ، زندگی را دشوار کرد . با استقبال نقش های ریزتر و فشرده تر با متنی انبوه و پر نقش و نگار ، زمینه برگشت طراحان کرمانی به عصر بهارستان پدید آمد و نقش سبزیکار بیش از پیش معمول شد .

      عصر گوبلن ، طرحهای کرمانی را به همراه داشت و چیره دستی در کار رنگ آمیزی نیز نتوانست هویت از دست رفته قالی کرمان را باز گرداند و دامنه این مسخ هنری را ، محدودتر کند.، رواج دهه طرح گل فرنگی و برگ فرنگی صرف نظر از نداشتن اصالت ، پیوستگی و تداوم منطقی نقش قالی کرمان را نداشت .

      حاشیه شکسته و درهم به شیوه اروپائی و قالیهای دست باف ، باب روز شد و برای نخستین بار نقش و نگار حاشیه که از عصر پازیریک همواره شرط وجودی قالی ایران بوده ، از میان برداشته شد و نقش و نگار حاشیه به لچک ها پیوسته و نقش



خرید و دانلود  تاریخچه فرش کرمان2