لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 20
مسجد جامع نطنز
کتیبه های تاریخ دار بنا:
قدیمی ترین کتیبه بنا ، ضلع شرقی گنبد خانه ، مورخ به 389 است . این کتیبه در مرمت سال های اخیر آشکار شده است . بر کتیبه سر در مسجد ، تاریخ 704 ثبت است . و در منبت کاری شده این ورودی کتیبه ای دارد به تاریخ 825. ایوان شمالی مسجد و مقبره شیخ عبدالصمد هر یک کتیبه ای به تاریخ 707 دارد . بخش پایانی کتیبه سر در خانقاهی که در غرب مسجد بوده فرو ریخته بود که اکنون با تاریخ 716 مرمت شده است . سر در خانقاه چهار لوه مرمر دارد . که یکی از آن ها مورخ به 912 است و بر بالای در چوبی آن تاریخ 1348 دیده می شود . بر دو کتیبه مناره ، تاریخ های 725 ، 1342 ثبت است . در قدیمی ترین مسجد که به کوچه مجاور ضلع شمالی آن گشوده می شود ، کتیبه ای دارد گه طبق آن تاریخ اتمام ساخت درسال 972 و تاریخ نصب آن سال 1012 بوده است . درایوان جنوبی مسجد ، دولوح وقفنامه به تاریخ های 1103 و 1259 وجود دارد . در این ایوان ، کتیبه ای دیگر حاکی از تعمرات سال 1178 است . از زیر لایه های گچی پوشش این ایوان ، نوشته هایی به نظم و نثر با تاریخ های مختلف آشکار شده است . از جمله تاریخ های ، 899، 940، 951، 993، 1178 کتیبه ای منظوم در ایوان شمالی ماده تاریخی دارد که خبر از تعمیرات و سفید کار ی مسجد در سال 1139 می دهد .کف این ایوان نیز پوشش کاشی مورخ به 1366 و نیز 1326
ش دارد . صندوق قبر شیخ عبدالصمد نیز پوششی از کاشی دارد که بر اساس کتیبه منصوب بر بالای آن در سال 1045 انجام شده است . ضریح چوبی این آرامگاه مورخ 1064 است علاوه بر این کتیبه ها دو فرمان از شاه عباس صفوی وشاه زاده حسام السلطنه قاجار بر سر در مسجد وجود دارد که به ترتیب مرخ به 1024 و 1281 است .
بانیان و سازندگان بنا :
بر اساس کتیبه های موجود ، بانی مسجد جامع و خانقاه و مقبره شیخ عبدالصمد خلیفه بن حسین بن علی ماشتری و مباشر احداث این ابنیه شمس الدین محمد بن علی نطنزی بوده است . بر اساس کتیبه های گنبد مقبره ، معمار آن ابراهیم بن اسماعیل بنا اصفهانی و دستیارش شیخ اسماعیل بوده است . بر بدنه مناره نام محمد بین ابی علی و نیز امیرکبیر جلال الدین عبدالله دیده می شود و چنین نگاشته شده که این مناره به سعی کمال الدین محمد احداث شده است .
دردیگر کتیبه های مسحد ، نام بانیان مرمت قسمت های مختلف بنا ، مهدی بن غضنفر کاشانی و مولانا محمد باقرا دماوندی و حاجی میر ابراهیم حسینی نظنزی و غلامحسین خان نو.ری حاکم وقت نطنز ، دیده می شود . نام خطاطان اسدالله حسینی ، و محمد رضا امامی و اسکندر ابراهیم آبادی نطنزی ، و قربانعلی کریم پور نطنزی ، و میرزا عبداللطیف و محمد علی بن محمد سعید حسینی نطنزی ومیرزا عباس ( فرزند حاجی میرزا حسین نطنزی ) در کتیبه ی بنا آمده است . همچنین نام استادان حجار و کاشی کار و گچ بر بنا ، استاد حیدر و استاد حسین خراسانی و استاد مجدی و استاد حسن قصاع ، فرزند علی محمد نطنزی ، و حسن اسلامی نطنزی ، در کتیبه های محسد به چشم می خورد واقف و سازنده ی در چوبی ورودی شمالی مسجد استاد علاء الدین بن حسین نجار نطنزی بوده است .
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 30
مسجد جامع تاریخی اصفهان
قدیمیترین بنای تاریخی اصفهان را باید مسجد جمعه یا مسجد جامع اصفهان تلقی کرد. سیمای فعلی مسجد عمدتاً مربوط به اقدامات دوره سلجوقی است اما تعمیرات و الحاقات آن به دورانهای بعد به خصوص عصر صفویان مربوط می شود . اما در کاوش های باستان شناسی مراحل قبل از سلجوقی هم به دست آمده که به دوران آل بویه و قرن سوم هجری باز می گردد. در همین کاوش ها آثار قبل از اسلام نیز کشف شده است. مسجد دارای ورودیهای متعدد است که هر یک فضای مسجد را به بخشهایی از بافت پیرامون آن مربوط می کند این ورودیها همه در یک زمان ساخته نشده اند و هر یک در مقطعی از تاریخ و در ارتباط با ساختمان درون و بیرون بنا به وجود آمده اند. گذرها و معابری که در گرداگرد مسجد وجود دارند بیانگر ارتباط گسترده ای است که مسجد با بافت قدیم شهر دارد.مسجد جامع اصفهان با نقشه چهار ایوانی بنا شده و از آنجا که ابداعات هنری و معماری 15 قرن دوران اسلامی را در خود گرد آورده است یکی از بهترین آثاری به شمار می رود که در دنیای امروز شهرت دارد. با توجه به منابع و مآخذ مختلف این نکته مشخص می شود که مسجد جامع در طول زمان به سبب آتش سوزی و جنگ های متعدد و نا آرامی های دوران های مختلف آسیب فراوان دیده و دوباره بازسازی و مرمت شده است.
چهار ایوان اطراف میدان مشخص کننده شیوه مسجد سازی ایرانیان است که پس از احداث آن در سایر مساجد نیز رواج یافته است. این ایوان ها که به نامهای صفه صاحب در جنوب صفه درویش در شمال صفه استاد در مغرب صفه شاگرد در مشرق نامیده می شوند با تزئینات مقرنس سازی و کاربندی یکی از فنون بسیار جالب معماری ایران را بیان می دارد.
نمای داخلی صحن مسجد و کاشیکاری های آن مربوط به قرن نهم هجری است که احتمالاً مناره ها نیز مربوط به همین زمان می باشند . به طورکلی بنای کنونی مسجد جامع اصفهان شامل بخشهای زیر می باشد:
- شبستان مسجد : این شبستان که بر ستون های مدور استوار است که با گچبریهای بسیار زیبا تزئین شده است. این قسمت مربوط به عصر دیلمیان است.
- گنبد و چهل ستونهای اطراف آن که در ایوان جنوبی مسجد واقع شده و در فاصله سالهای 465 تا 485 هجری قمری بنا شده است. این گنبد در زمان سلطنت ملکشاه سلجوقی و وزارت خواجه نظام الملک ساخته شده از نمونه های نادر ساختمان های عصر سلجوقی است. ایوانی که در جلوی این گنبد آجری واقع شده در اوائل قرن ششم هجری بنا گردیده و سقف آن از مقرنس های درشت ترکیب شده است. این گنبد دارای زیباترین طرحهای تزئینی ساخته شده از آجر و گچ میباشد.
- گنبدی که در بخش شمالی حیاط مسجد واقع شده و قرینه گنبد خواجه نظام الملک است در سال 481 بنا گردیده است. احداث این گنبد را به ابوالغنائم تاج الملک یکی دیگر از وزرای عصر سلجوقی نسبت می دهند.
- ایوان معروف به صفه صاحب که در دوران سلجوقی ساخته شده و تزئینات آن مربوط به عصر قراقویونلو و صفوی است. در این قسمت کتیبه هائی از دورانهای مختلف از جمله صفویان به چشم می خورد.
- ایوان غربی معروف به صفه استاد که در عصر سلجوقی بنا شده و در دوره صفویان با کاشیکاری تزئین شده است . در این صفه علاوه بر خطوط ثلث و نستعلیق که به تاریخ 1112 هجری قمری و در زمان سلطنت شاه سلطان حسین کتابت شده عباراتی به خط بنائی بسیار زیبا و با امضاء محمد امین اصفهانی نوشته شده است.
با مطالعه این عبارات و دقت در خطوط بنائی این ابیات بسیار زیبا مشخص می گردد.چون نامه جرم ما به هم پیچیدند بردند و به میزان عمل سنجیدندبیش از همه کس گناه ما بود ولی ما را به محبت علی بخشیدند
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 16
مسجد آفاق
این مسجد در سال 1943 میلادی از مقابل توسعه یافت و طرح تکامل آن اجرا شد. هنگامی که مقادسه از قبیله بنی جماعی از فلسطین به دمشق آمدند و در مسجد ابو صالح اقامت کردند که در منطقه باب شرقی قرار داشت مرض طاعون در میانشان گسترش یافت و اماماشان ابو صالح به آنان دستور داد که به سوی کوه ها بروند و در آنجا منتشر شوند .آنها کوه عاصیون را انتخاب کردند و در آنجا اقامت گزیدند که نهریزید از آنجا عبور می کند.
صالحیه دو قسمت دارد قسمت جنوبی که ثروت مندان دمشق در آنجا زندگی می کنند و نارنج و لیمو در آن کشت می شود و قسمت شمالی در بالای نهر یزید که حبوبات در آن کشت می شود و مقادسه در آنجا ساکن شدند وآنجا را آباد کردند .
دیر عمریه از اولین آثار باستانی صالحیه است این بنا پس از مدتی گسترش یافت و مسجد جامع حنالبه را در بر گرفت و پس از آن مسجد جامع جبل است و علت نام گذاری آن این است که آخرین بنای است که در مسیر کوه قاصیون قرار گرفت.
پس از احد زنقی به احد ایوبی می رسیم که در خلال 83 سال برخی مساجد و مقابر در این منطقه به پا داشته شده است و سپس عهد مملوکی است که نزدیک به 500 سال طول کشید و در این زمان نیز برخی مساجد تاسیسی شد و در نهایت عهد عثمانی است که در مدت 400 سال حکومت آنها مساجد فراوانی در صالحیه احیا شد و یکی از انها مسجد خانقیر است که به نام مسجد سلطان سلیم اول در سال 1517 میلادی تاسیس شد.
این بنا تاریخی صحن بزرگی دارد 16 متر عرض و 12 متر طول و عرض آن بیشتر از طول آن است. در وسط چشمه ای است که از نهر یزید سرچشمه می گیرد. در قسمت جنوبی مسجد، آب ریزگاه هائی هستند که آب به این قسمتها می آید و درو می زند وبه سوی منبع های بزرگی که در سمت شمال مسجد سلطان سلیم قرار داشت حرکت می کند این مسجد نصف بنا های فعلی مساحت داشت ودر سال 1943 میلادی توسعه یافت. در صحن جامع مقبره هائی وجود دارد که متعلق به شیح محی الدین عربی و دو پسرش عماد الدین و سعد الدین است و همچنسن عبدالقادر جزائری و شیخ امین الدین خربطی که نزدیک به 50 سال امام جماعت مسجد بود و همچنین تعداد زیادی از زوار و امیر حجاج شام و تعداد از شخصیت های بزرگ وزرا فرمانروایان سوریه و راشد پاشا در این مکان دفن شده اند.
بناء این مسجد به شیوه عثمانی است.
محی الدین عربی ابتدا در بلاد آندولس ساکن بودو پس از رحلت ابو عبدالله طاعی از آلندولس به قاهر و از آنجا به سوره و بلاد شام رفت و در آنجا باقی ماند. 622 جلد کتاب نوشت که بسیاری از آنها از زندگی خودش فراتر رفت و مهمترین آن کتاب فتوحات است که سیره این مرد بزرگ را حکایت می کند در سال 1943 میلادی و در زمان حاکمیت فرانسه اهالی خیر منطقه برای توسعه مسجد دست به کار شدند و در جنوب مسجد کبیر مسجد دیگری ساختند.
این مسجد جز در روزهای جمعه و ماه رمضان باز نمی شودودر مسجد کوچک نماز بر پا می شود. که امام مسجد استاد رضوان آن را به مدت حدود یک ساعت بر پا می دارد . در مسجد کبیر نماز طراویج کامل خوانده می شود که آنرا استاد معروف محمد نظر که هر روز یک جز قرآن رامی خواند برپا می کند نماز حدود 2 ساعت و نیم طول می کشد.
کردند واونها باعث شدند که اون تفکرات و تجربیات بزرگترها در واقع فراگیر بشوددر سطح جامعه و هم منتشر بشوددر کل عالم، اگر مراجعه کنیم به همین مبحث می بینیم که پیامبر ما هم نزدیک به جوانان مبعوث به رسالت شد ویعنی در سن 40 سالگی خوب می شود فرد 70 ساله را هم می شود که مملو از تجربه است اما نقطه نقطه ای است که هم جوانان با اون تلاقی دارند و هم پیرمردان یعنی سن 40 سال به بالا.
می خواهم بگویم که بدون این موتور، موتورمحرکه در واقع حرکتی در سطح جوامع دیده نشده در انقلاب ما هم دقیقا همین جور است تو جنگ ما هم اینجور است درست است که فرماندهان عالی رتبه که اون موقع هم بخش اعظمشان جوان بودند و حتی رهبران مسن جامعه فکر میکردند و بر اساس اطلاعاتشان و نظریات دینی و تفکرات ایدئولوژیهای موجود تصمیم می گرفتندو ابلاغ می کردند اما جنگ را در واقع جوانان اداره می کردند.
لذا وقتی ما دیدم که بسیج وارد در واقع عرصه جنگ شد وقتی می گوئیم بسیج یعنی جوانان گرچه پیران هم در اون بودند ولی اساس جوانان بودند نسبتش اصلاً قابل مقایسه نیست بسیار حضور جوانان به لحاظ کمیت و تعداد بیشتر از مسنها بوده بیشتر بوده و این خودش نشان دهنده این است که اینها بودندکه جنگ را جالب این است که در جنگ ما با آن ویژگی که داشت یک اتفاق دیگر هم افتاد یعنی این شد که انقلابیون که همانا قسمت اعظماششان جوانان بودندآنها هم وارد عرصه شدند .
در جنگ فرمانده لشگرها را به عهده گرفتند جالب این است که اونها از نیروهای سنتی رزمنده مثل ارتش بسیار عزیزمان از اونها جلو زدند وتو عملیاتها ما دیدیم که این نیروها هستند که حتی پر انرژی تر از نیروهای سنتی جنگ جو و خوب ما جبهه ها را اداره میکنندو با اون 35 کشور حمایت کننده و با خود عراق مبارزه می کنند.
با درایتی که امام راحل به خرج دادند که این داریت ایشان در واقع قبل از شروع جنگ تحمیلی بود و اون هم فرمان تشکیل ارتش 20 میلیونی در آذر ماه سال 1358 بود شاید در اون زمان خیلی از نظریه پردازان و مسئولین کشور ما به خوبی و به طور عمیق این فرمان حضرت امام را مبنی بر تشکیل ارتش 20 میلیونی کمتر متوجه شدند. ولی همه مردم ما شاهد بودندکه بعد از جنگ و آغاز جنگ تحمیلی و شروع دفاع مقدس نیروهای مردمی به صورت خود جوش و در غالب مردمی و سازماندهی مردمی به سمت جبهه ها هجوم بردند و کم کم ارتش 20 میلیونی شکل خودش را پیدا کرد.
دانش آموزان عزیز در تشکیل این ارتش 20 میلیونی نقش بسیار بسیار اساسی و بنیانی را بازی کردند به طوری که ما شاهد هستیم که از همان دوران اوایل دبیرستان دانش آموزان ما هجوم آوردند به سمت جبهه ها و نقش خودشان را ایفا کردند در طول دوران دفاع مقدس نکته ای که جالب است این است که دانش آموزان عزیز حتی در آستانه پیروزی انقلاب و دوران یک سال و نیمه آغاز حرکت مردم همه مردم شاهدبودند که این قشر از عزیزان ما چگونه در صحنه های مختلف انقلاب حاضر می شدند و با انسجام خودشان اهداف انقلاب را پیش می بردند.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 23
مسجد کبود تبریز،فیروزه اسلام
بنای تاریخی مذهبی مسجد کبود از آثار ارزشمند دوره قراقویونلو می باشد که به دستور جهانشاه که شهر تبریز را پایـتخت خود قرار داده بود و به ســــرکــــاری عزالدین قاپوچـی بنا گردیــده و با استنــــاد به کتــیبه برجسته ســـر درب به سال 870 ه.ق ساختمان آن به اتمام رسیده است.
سلــطنت جهــانشاه از سال 839 ه.ق آغـاز و تا 872 ه.ق ادامـه داشت که وی به دست اوزون حسن از طایفه آق قویونلو کشته شد و بساط اقتدار حـکومتی وی که از آسیای صغیر تا خلیج فارس و هــرات و ماوراالنهر گــسترده شده بـود برچیده شد.بنای اصـلی در مقام مـسجد مقـــبره، دارای صحـن وســیعی بـوده کــه در آن مجـــموعه ای از ســـاختمان ها از جمــله مدرســه و حمام و خــانقاه و کتابــخانه و... ساخته شده بود که متأسفانه آثاری از آنها به جا نمانده است.
مسجد کبود (به ترکی آذربایجانی: Göy məscid - گوی مچید)، یا مسجد جهانشاه، از بناهای تاریخی تبریز است.
تنوع و ظرافت کاشی کاری و انواع خطوط به کار رفته در آن و بخصوص به دلیل رنگ لاجوردی کاشیکاریهای معرق آن سبب شدهاست که به «فیروزهٔ اسلام» شهرت یابد.
زلزله سال ۱۱۹۳ هجری قمری آسیب فراوان به مسجد زده و در اثر آن گنبدهای مسجد فرو ریخت. تعمیرات و دوبارهسازی مسجد به منظور حفاظت و بازسازی بخشهای باقیمانده شامل طاقها و پایهها از سال ۱۳۱۸ آغاز شد و در ۱۳۵۵ کارهای ساختمانی آن به اتمام رسید بازسازی گنبد اصلی توسط مرحوم استاد رضا معماران انجام شد. بازسازی کاشیکاری داخلی و خارجی هنوز ادامه دارد.
/
خصوصیات بارز و شهرت وافر مسجد کبود با معماری ویژه تلفیــقی و اعـــجاب انگیز آن بیشتر به خاطر کاشیکاری معرق و تلفیق آجر و کاشی ، اجرای نقوش پرکار و در حد اعجاز آن می باشد، که زینت بخش سطوح داخلی و خارجی بنا بوده است. در متن کتیبه برجسته سر درب باشکوه و پر نقش و نگار آن، عمارت مظفریه و نیز نام نعمت الله بن محمد البواب ، خطاط و احتمالا" طراح نقوش که از هنرمندان برجسته خوشنویسی آذربایجان بوده،درج شده است.
چنین تصور می شود که ساختمان مسجد کبود به مثابه یادمان از پیروزی های جهانشاه برپا گردیده است به طوری که در این خصوص می توان به سوره «فتح» که بصورت کامل و به شکل برجسته ، زینت بخش دور تا دور بالای شبستان بزرگ می باشد اشاره نمود. نام جهانشاه در کتیبه بالای درب ورودی نقش بسته که قبلا" روکش طلایی داشته است.
قدمت تاریخی
سنگنبشتههای (کتیبههای) یافت شده در مصر و بینالنهرین و مواردی مانند آن به هزاره چهارم پیش از میلاد برمیگردد. این کتیبهها بیشتر فرمان شاهان و فرمانروایان و توصیف وقایع و تاریخ جنگها بودهاند
مسجد کبود دارای دو مناره باریک و بلند در منتهی الیه شرق و غرب ضلع شمالی بوده است، در پشت درب ورودی به شبستان بزرگ ، یک بیت شعر فارسی به خط ثلث نوشته شده بدین مضمون :
کردار بیار و گرد گفتار مگرد چون کرده شود ، کار بگوید که که کرد
/
شبستان بزرگ را از سه طرف رواق ها در بر گرفته و بر بالای آن گنبد دو پوشی به قطر تقریبی 17 متر قرارگرفته است. شبستان کوچک که در حکم مکانی خصوصی و مقبره سلطنتی در نظر گرفته شده بود ، در سمت جنوب بنا واقع شده و با قطعات سنگ مرمر ازاره بندی شده بود که آیات قرآنی به خط زیبای ثلث و به صورت برجسته زینت بخش قسمت فوقانی سنگ ها است.
کاشیکاری آن صرفا" به رنگ لاجوردی و عمدتا" از قطعات شش ضلعی کار شده بود و تمام سطح سقف آن زرنگار ( نقاشی با آب طلا) و کف شبستان ها به احتمال قوی مرمرین بوده است. نقش و نگار نقاشی معرق مسجد شامل گره بندی های هندسی، گل و بوته اسلیمی و ختایی و کتیبه های مختلف که مجموعا" حکایت از زیبایی خارق العاده ای داشته است.
آرامگاه جهانشاه و نزدیکان وی در انتهای شبستان کوچک در داخل سرداب بوده است. زلزله مهیب سال 1193 ه.ق باعث ویرانی شهر تبریز و کشته شدن عده زیادی از مردم آن گشته و از مسجد کبود بجز سر درب و چندین جرز پایه بر جا
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 23
مسجد کبود تبریز،فیروزه اسلام
بنای تاریخی مذهبی مسجد کبود از آثار ارزشمند دوره قراقویونلو می باشد که به دستور جهانشاه که شهر تبریز را پایـتخت خود قرار داده بود و به ســــرکــــاری عزالدین قاپوچـی بنا گردیــده و با استنــــاد به کتــیبه برجسته ســـر درب به سال 870 ه.ق ساختمان آن به اتمام رسیده است.
سلــطنت جهــانشاه از سال 839 ه.ق آغـاز و تا 872 ه.ق ادامـه داشت که وی به دست اوزون حسن از طایفه آق قویونلو کشته شد و بساط اقتدار حـکومتی وی که از آسیای صغیر تا خلیج فارس و هــرات و ماوراالنهر گــسترده شده بـود برچیده شد.بنای اصـلی در مقام مـسجد مقـــبره، دارای صحـن وســیعی بـوده کــه در آن مجـــموعه ای از ســـاختمان ها از جمــله مدرســه و حمام و خــانقاه و کتابــخانه و... ساخته شده بود که متأسفانه آثاری از آنها به جا نمانده است.
مسجد کبود (به ترکی آذربایجانی: Göy məscid - گوی مچید)، یا مسجد جهانشاه، از بناهای تاریخی تبریز است.
تنوع و ظرافت کاشی کاری و انواع خطوط به کار رفته در آن و بخصوص به دلیل رنگ لاجوردی کاشیکاریهای معرق آن سبب شدهاست که به «فیروزهٔ اسلام» شهرت یابد.
زلزله سال ۱۱۹۳ هجری قمری آسیب فراوان به مسجد زده و در اثر آن گنبدهای مسجد فرو ریخت. تعمیرات و دوبارهسازی مسجد به منظور حفاظت و بازسازی بخشهای باقیمانده شامل طاقها و پایهها از سال ۱۳۱۸ آغاز شد و در ۱۳۵۵ کارهای ساختمانی آن به اتمام رسید بازسازی گنبد اصلی توسط مرحوم استاد رضا معماران انجام شد. بازسازی کاشیکاری داخلی و خارجی هنوز ادامه دارد.
/
خصوصیات بارز و شهرت وافر مسجد کبود با معماری ویژه تلفیــقی و اعـــجاب انگیز آن بیشتر به خاطر کاشیکاری معرق و تلفیق آجر و کاشی ، اجرای نقوش پرکار و در حد اعجاز آن می باشد، که زینت بخش سطوح داخلی و خارجی بنا بوده است. در متن کتیبه برجسته سر درب باشکوه و پر نقش و نگار آن، عمارت مظفریه و نیز نام نعمت الله بن محمد البواب ، خطاط و احتمالا" طراح نقوش که از هنرمندان برجسته خوشنویسی آذربایجان بوده،درج شده است.
چنین تصور می شود که ساختمان مسجد کبود به مثابه یادمان از پیروزی های جهانشاه برپا گردیده است به طوری که در این خصوص می توان به سوره «فتح» که بصورت کامل و به شکل برجسته ، زینت بخش دور تا دور بالای شبستان بزرگ می باشد اشاره نمود. نام جهانشاه در کتیبه بالای درب ورودی نقش بسته که قبلا" روکش طلایی داشته است.
قدمت تاریخی
سنگنبشتههای (کتیبههای) یافت شده در مصر و بینالنهرین و مواردی مانند آن به هزاره چهارم پیش از میلاد برمیگردد. این کتیبهها بیشتر فرمان شاهان و فرمانروایان و توصیف وقایع و تاریخ جنگها بودهاند
مسجد کبود دارای دو مناره باریک و بلند در منتهی الیه شرق و غرب ضلع شمالی بوده است، در پشت درب ورودی به شبستان بزرگ ، یک بیت شعر فارسی به خط ثلث نوشته شده بدین مضمون :
کردار بیار و گرد گفتار مگرد چون کرده شود ، کار بگوید که که کرد
/
شبستان بزرگ را از سه طرف رواق ها در بر گرفته و بر بالای آن گنبد دو پوشی به قطر تقریبی 17 متر قرارگرفته است. شبستان کوچک که در حکم مکانی خصوصی و مقبره سلطنتی در نظر گرفته شده بود ، در سمت جنوب بنا واقع شده و با قطعات سنگ مرمر ازاره بندی شده بود که آیات قرآنی به خط زیبای ثلث و به صورت برجسته زینت بخش قسمت فوقانی سنگ ها است.
کاشیکاری آن صرفا" به رنگ لاجوردی و عمدتا" از قطعات شش ضلعی کار شده بود و تمام سطح سقف آن زرنگار ( نقاشی با آب طلا) و کف شبستان ها به احتمال قوی مرمرین بوده است. نقش و نگار نقاشی معرق مسجد شامل گره بندی های هندسی، گل و بوته اسلیمی و ختایی و کتیبه های مختلف که مجموعا" حکایت از زیبایی خارق العاده ای داشته است.
آرامگاه جهانشاه و نزدیکان وی در انتهای شبستان کوچک در داخل سرداب بوده است. زلزله مهیب سال 1193 ه.ق باعث ویرانی شهر تبریز و کشته شدن عده زیادی از مردم آن گشته و از مسجد کبود بجز سر درب و چندین جرز پایه بر جا