آمار چیست؟
•آمار به عنوان یک موضوع علمی، امروزه شامل مفاهیم و روشهائی است که در تمام پژوهشهایی که مستلزم جمعآوری دادهها به وسیلة یک فرآیند آزمایش و مشاهده و انجام استنباط و نتیجهگیری به وسیلة تجزیه و تحلیل این دادهها هستند، اهمیت بسیار دارند.•
آمار هنر و علم جمعآوری، تعبیر و تجزیه و تحلیل دادهها و استخراج تعمیمهای منطقی در مورد پدیدههای تحت بررسی است.•
معادل کلمة آمار در زبان انگلیسی Statistics است که از لحاظ تاریخی، از کلمة لاتین status مشتق شده و یکی از معانی کلمة اخیر، دولت است.•در طول چندین دهه، آمار فقط با بیان اطلاعات و مقادیر عددی دربارة اقتصاد، جمعیت شناسی و اوضاع سیاسی حاکم در یک کشور، سر و کار داشت.•حتی امروز، بسیاری از نشریات و گزارشهای دولتی که تودهای از آمار و ارقام را در بردارند و تحت عناوینی از قبیل « آمار تولید مزارع» و «آمار کارگران» منتشر میشوند، معنی اولیة کلمة آمار را در ذهن زنده میکنند.
اکثر افراد معمولی هنوز این تصور غلط را دربارة آمار دارند که آن را منحصر به ستونهای عددی سرگیجهآور و گاهی یک سری شکلهای مبهوتکننده میدانند.•
بنابراین، یادآوری این نکته ضروری است که نظریه و روشهای جدید آماری، از حد ساختن جدولهای اعداد و نمودارها بسیار فراتر رفتهاند. نمایشهای عددی به صورت جنبهای فرعی از آمار درآمدهاند.میانگین•نام دیگر متوسط•اگر میانگین یک جمعیت را توصیف کنیم با m نمایش داده میشود.•اگر میانگین نمونه را توصیف کنیم با x-bar نمایش داده میشود.•مناسب برای توصیف دادههای سنجشی•به میزان زیادی تحتتأثیر مقادیر غیرمعمول که «برونهشت» یا outliers نام دارند، قرار میگیرد. تعاریف: انواع خطا•خطای نوع اول: فرضیة صفر رد شود درحالیکه درست است.••خطای نوع دوم: فرضیة صفر رد نشود، وقتی اشتباه است.
•همیشه شانس ایجاد یکی از این خطاها وجود دارد اما هدف ما باید حداقل کردن شانس وقوع این خطاها باشد. در سطح ترتیبی ordinal scale: جهت تغییر از کم به زیاد یا از ضعیف به شدید است، بنابراین در این سطح علاوه بر همسانی یا ناهمسانی مقولات، شدت و ضعف و ترتیب آنها نیز مشخص میشود ولی چون فواصل بین مقولات مشخص نیست اعداد اختصاصیافته به آنها باز هم فاقد ارزش عددی است. یعنی نمیتوان گفت که فلانی سه برابر دیگری به تحصیل علاقه دارد.
این روش کل واریانس موجود در یک مجموعه از دادهها را به دو بخش تقسیم میکند.
•بخشی از این واریانس ممکن است بخاطر شانس و تصادف حادث شده باشد و بخش دیگر ممکن است ناشی از دلایل یا عوامل خاصی باشد، از طرف دیگر واریانس موجود ممکن است ناشی از تفاوت بین گروههای مورد مطالعه و یا بخاطر تفاوت موجود در درون نمونهها حادث شده باشد.•مهمترین اصل در تحلیل واریانس (ANOVA) آزمایش تفاوتهای موجود در بین میانگینهای جوامع یا گروههای مورد مطالعه از طریق بررسی میزان واریانس بین گروهها نسبت به واریانس درون گروههاست.•در واریانس درون جامعه فرض بر این است که تفاوت بین مقدار نسبت به میانگین جامعه بخاطر شانس است در حالیکه در بررسی تفاوتهای بین جوامع و گروهها، فرض بر این است که تفاوت بین میانگین جامعه یا نمونۀ jام با میانگین کل به دلیل عوامل خاص میباشد. بنابراین زمانی که از تحلیل واریانس استفاده میشود فرض میگردد که هر یک از نمونهها از یک جامعه نرمال انتخاب شدهاند و هر یک از این جوامع نیز واریانس برابری دارند همچنین فرض میشود کلیه عوامل بجز عواملی که مورد مطالعه میباشند تحت کنترل هستند.کشف خودهمبستگی:
.1 -روش ترسیمی.2 -آزمون تسلسل.3 -آزمون دوربین واتسون : مشهورترین آزمون تشخیص همبستگی سریالی است DWفروض زیربنایی آزمون D.W
1.مدل رگرسیون دارای جزء عرض از مبدأ است
2. متغیرهای توضیحی غیرتصادفی هستند
3. اجزاء اخلال به وسیلۀ الگوی خود رگرسیونی مرتبۀ اول حاصل میشوند.
4. مدل رگرسیون شامل مقادیر با وقفهای از متغیر وابسته به عنوان یکی از متغیرهای توضیحی نیست.
5. هیچ مشاهدۀ مفقودهای در دادهها وجود ندارد. •بسیاری از پژوهشگران مایلند اثر کلی یک متغیر را بر متغیر دیگر محاسبه کنند برای مثال اثر کلی سن بر رضایت شغلی از طریق جمع اثر مستقیم (08/0 -) با مجموع آثار غیرمستقیم آن به دست میآید. آثار غیرمستقیم از طریق حاصلضرب ضرائب هر مسیر سن به رضایت شغلی به طریق زیر محاسبه میشود:••برای مسیرهای سن به درآمد به رضایت شغلی 27/0 = (47/0 ×57/0)•برای مسیرهای سن به خودفرمانی به رضایت شغلی 16/0 = (58/0 × 28/0)•برای مسیرهای سن به خودفرمانی به درآمد به رضایت شعلی 03/0 = (47/0 ×22/0 × 28/0)••بنابراین جمع آثار عیرمستقیم سن بر رضایت شغلی 46/0 = 03/0 + 16/0 + 27/0 میباشد.••و برای اثر کلی سن بر رضایت شغلی باید اثر مستقیم آن را با کل آثار غیرمستقیم آن جمع کنیم که حاصل آن برابر با 38/0 = 46/0 + 08/0 – خواهد بود. •این تمرین نشان داد که اثر غیرمستقیم سن بر رضایت هماهنگ با اثر مستقیم آن نیست زیرا اثر مستقیم آن نزدیک به صفر و اثر غیرمستقیم آن مثبت است. •در تحلیل عاملی مدلهای مختلفی وجود دارد• که از میان آنها دو روش –تحلیل مؤلفههای اصلی –و تحلیل عاملی مشترک •از پرکاربردترین این روشهاست. •مدل تحلیل مؤلفههای اصلی زمانی مورد استفاده قرار میگیرد؛ که هدف محقق تلخیص متغیرها و دستیابی به تعداد محدودی عامل برای اهداف پیشبینی باشد.
