تحقیق در مورد نقش جمهوری اسلامی در ساختار علمی و تکنولوژی کشور

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 7

نقش جمهوری اسلامی در ساختار علمی و تکنولوژی کشور

مقدمه: علم و تکنولوژی اموری تفکیک ناپذیر از یکدیگرند و کل واحدی را تشکیل می دهند. اصطلاح تکنوساینس (technoscience) که اخیراً در زبان های لاتین باب شده است به همین امر اشاره دارد. اهمیت مطالعه در این باره در این امر نهفته است که به ما امکان می دهد تا به کمک آن به توزیع علم و تکنولوژی در جهان دست یابیم و از این طریق به طبقه بندی معینی از جوامع موجود در جهان برسیم که بنابر آن بتوانیم جایگاه ایران را در جهان تعیین کنیم.

برای شروع نگاه اندکی به آمارها می اندازیم. در سال های اوایل انقلاب و دهه شصت که با 8 سال جنگ تحمیلی نیز مواجه بودیم ایران از نظر تولید علم و تکنولوژی سقوط چشمگیری را داشت به طوری که در دهه 80 تا 90 میلادی جمهوری اسلامی ایران در تولید علم در جهان رتبه شصتم را در اختیار داشت و در بین کشورهای جهان سوم رتبه بیست و یکم که از دلایل اصلی این نزول را می توان:

1- بروز انقلاب 2- 8 سال جنگ تحمیلی 3- تحریمات سنگین از طرف قدرت های جهانی 4- صادرات IQ یعنی فرار مغزها نام برد.

این ضعف در بعضی علوم مهم بسیار چشمگیر است مثلا تا قبل از دهه 70 شمسی ایران تنها 40/0 درصد در رشته کامپیوتر، 20/1 درصد در علوم مغز و اعصاب، 1 درصد رشته ریاضیات در جهان به تولید علم پرداخته که مقدار بسیار اندکی است.

حال به مقایسه فعالیت های علمی ایران با مقیاس جهانی می پردازیم.

در شکل 1 میانگین تولید مقالات علمی در دوره مورد نظر، ارائه و در شکل 2 درصد سهم هر کدام از رشته ها به صورت نمودار ستونی نمایش داده شده است. در اینجا، ملاحظه می شود که فعال ترین رشته، رشته پزشکی بالینی است. از سوی دیگر، به نظر می رسد که ریاضیات دارای کمترین سهم معرفتی است. البته باید توجه داشت که ریاضیات، صرف نظر از تفاوت الگوی انتشاراتی آن، در مقایسه با رشته های دیگر، مبحثی است که گاهی به طور ضمنی و گاهی آشکارا در کلیه علوم طبیعی و علوم مهندسی حضور دارد. سهم فیزیک و شیمی، تقریباً یکسان است، لیکن سهم علوم زیستی در مجموع، بیشتر از کل سهم بقیه رشته ها است. اکنون می توانیم سهم علمی ایران را در این چارچوب جهانی تصویر کنیم. برای این کار، نخست می پردازیم به ساختار معرفتی تحقیقات علمی در ایران هم به طور مطلق و هم از نظر ترکیب نسبی و درصدی آن. پس از مقایسه آن با ساختار معرفتی تحقیقات علمی در جهان، آمار مربوط به سال و رشته را برای سال های 1981-1986 مورد مطالعه قرار می دهیم و گرایش عمومی آن را با گرایش عمومی جهان مقایسه می کنیم.

با مراجعه به شکل های 3، 4 و 5 ملاحظه می شود که، فعال ترین رشته علمی در ایران پزشکی بالینی است. از سوی دیگر فعالیت رشته شیمی دو برابر فعالیت رشته فیزیک است و رشته فیزیک و ریاضیات تقریبا دارای سهم برابرند. بنابراین، در قیاس با ساختار معرفتی در سطح جهان، پزشکی بالینی در ایران تقریبا دارای همان درجه از اهمیت است که در مقیاس جهانی داراست، در حالی که در قطب معرفتی مقابل، یعنی در رشته ریاضیات، فعالیت تحقیقاتی دو برابر میانگین جهانی است. ضمناٌ رشته فیزیک و شیمی، که در سطح جهانی همطرازند، در ایران اولی دو برابر دومی است. در علوم زیستی، نسبت میان رشته زیست شناسی و زیست پزشکی در ایران، در قیاس با همین نسبت در مقیاس جهانی، معکوس است. همچنین، بر خلاف نسبت تحقیقات در رشته فیزیک و ریاضیات در مقیاس جهانی که اولی چند برابر دومی است، به نظر می آید که در ایران فعالیت تحقیقاتی دو رشته یکسان باشد. سهم کل تحقیقات علمی ایران از تحقیقات جهانی 327 ده هزارم درصد است، در حالی که سهم تحقیقاتی کشورهای پیشرفته صنعتی، مانند فرانسه و ایتالیا، که از نظر جمعیتی با ایران قابل قیاس اند، به ترتیب 3716/5 و 5730/2 است.