فاجعه ملی سد سیوند

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 14

فاجعه ملی سد سیوند

از نگاه دکتر رضا مرادی غیاث آبادی

در گفت و گوی ویژه  با  ایران نامه

http://www.drshahinsepanta.persianblog.com/

بازگشت به صفحه اصلی

توضیح سخنگوی کمیته نجات درباره مطالب این مصاحبه

دکتر رضا مرادی غیاث آبادی (باستانشناس) و دکتر شاهین سپنتا (مدیر ایران نامه)

ایران نامه: جناب آقای دکتر غیاث آبادی چندی پیش در یک تارنما با نام سیوند (کوروش بزرگ) که توسط گروهی از جوانان راه اندازی شده از قول شما نکاتی ذکر شده بود که مایه شگفتی بود. برای نمونه از قول شما آمده بود : «متأسفانه حساسیت های ملی گرایانه در ایران به صورت موج است و هیچ بنیاد علمی هم ندارد و  فقط نوعی سر و صدا کردن و  واکنش نشان دادن است.» یا در آن سایت در  یک پیشگویی تاریخی از قول شما نوشته شده بود: «غیاث آبادی می گوید : متأسفانه سد سیوند آبگیری می شود، آن جایی که باید زیر آب رود، می رود و کسانی که امروز حساسیت نشان می دهند هم درآینده خسته می شوند و  این مساله را رها می کنند. به اعتقاد وی این حساسیت ها را باید زودتر انجام می دادیم ، چون الان دیگر نمی توان کاری انجام داد.» همچنین در یک جمله متضاد با جملات قبلی از قول شما نوشته بودند : «تنگه بلاغی را با دیوار بتنی که از رسیدن آب به آن ممانعت می کند، حفظ کرد.» آیا به راستی این جملات از شماست؟

دکتر غیاث آبادی: من نه چنین چیزهای را گفته ام ، نه از این سایت کسی با من مصاحبه کرده است . البته چند بار دیگر هم چنین کارهایی را با نوشته های من انجام داده اند . فکر می کنم خوانندگانی که با نوشته ها  و  طرز فکر من آشنا هستند ، خودشان این را متوجه هستند که چنین حرف هایی برای بدنام کردن من نوشته می شود و دفعه  اول  هم نیست  و این چندمین بار است که این اتفاق می افتد .این ها آمده اند نتیجه چند سخنرانی مرا که در بنیاد جمشید انجام داده ام به صورت آشفته در کنار هم گذاشته اند . در آن جا برخی از دوستان پرسش هایی را از من پرسیده بودند هم در خصوص سد سیوند و  هم عموما در مورد سد سازی در ایران و کشورهای دیگر مثل مصر و چین و هند که پیشینه دارند و در مورد این که  در این موارد دیگران چه کارهایی انجام می دهند. مثلا جایی را که من عموما در مورد راهکارهای بررسی های باستان شناسی پیش از احداث سد توضیح داده ام را  از توی آن یک جمله درآورده اند و آن را به سد سیوند ارتباط داده اند .  یا جایی که صحبت از دیوار بتنی شده ، جایی بوده است که من توضیح داده ام در کشور های دیگر مثل مصر هنگامی که سد نوبیا را می ساختند و آثار باستانی نوبیا به زیر آب   می رفت ، آن ها این کار را انجام داده اند و یا مثلا در جایی من گفته ام شما در بیانیه ها باید از سازمان میراث فرهنگی و وزارت نیرو سوال بکنید که آیا اقدامات لازم برای پیشگیری از به زیر آب رفتن آثار باستانی را انجام داده اید یا خیر ؟!  این افراد آن جمله مرا به یک گزاره تبدیل کرده اند که : سازمان میراث فرهنگی و وزارت نیرو این  بررسی ها را انجام  داده  اند. پس سخن من به این شکل نبوده است. یا مثلا من در سخنرانی ام گفته ام که گاهی دوستان در مورد بعضی مسائل میراث فرهنگی و هویت ملی واکنش نشان می دهند اما واکنش هایی که نشان می دهند، همیشه علمی و منطقی نیست . اما در این مصاحبه آمده است که واکنش ها نسبت به سد سیوند هیچ کدام جنبه علمی ندارد . به عبارت دیگر سخنان من در آن  سایت  تحریف شده است .

ایران نامه: کمیته بین المللی برای نجات آثار باستانی دشت پاسارگاد  از چند ماه پیش، فارغ از هیاهوی سیاسی  شروع به فعالیت کرد و نظرات کارشناسان را در زمینه سد سیوند گردآوری  و  ارائه کرد . البته عزیزانی که این کمیته و  سایت www.savepasargad.com را راه اندازی کرده اند ، ادعایی ندارند که همه مطالبی که در آن سایت گرد آمده است صد در صد درست است ولی صرفا جهت این که یک فضایی را فراهم آورند که امکان بحث و تبادل نظر بیشتری فراهم شود ، این کار را کرده اند.آیا شما با فعالیت های این کمیته آشنایی دارید و از سایت آن ها  دیدن کرده اید ؟

ملی شدن صنعت نفت ایران 50 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 63

ملی شدن صنعت نفت ایران

امام خمینى که طى 60 سال در محیط جامعه و حوزه علمیه مشغول نشو و نما بود و در هر دو صحنه نظر و عمل به درجات عالى رسیده بود، در سال 41 طى برخورد با لایحه انجمنهاى ایالتى و ولایتى،در کنار مرجعیت‏بعنوان رهبر سیاسى جامعه در بین اقشار وسیع مردم و روحانیون متجلى شد.از این به بعد تا زمان رحلتش بطور موازى در هر دو وادى نظر و عمل، انقلاب اسلامى را سکان دارى کرد.

نفت

صنایع نفت در کشورهای عضو اوپک ازجمله ایران بدین سبب ملی شدند که قراردادهای نفتی معمول درآن زمان که همه ازنوع انحصاریبودند و اختیار کل و مطلق اداره عملیات و نحوه و میزان تولید وصادرات و قیمت گذاری در اختیار شرکت های نفتی خارجی قرار داشت ، ازهر لحاظ مغایرحق حاکمیت ملی و مانع استقلال سیاسی واقتصادی کشورهای صاحب نفت بود .

تمدن امروز جهان پیوستگی غیرقابل تردیدی با نفت دارد چه مهمترین ماده ای است که تا به حال شناخته شده و صنایع دنیا را از ابتدای قرن بیستم به طور عمده به گردش در می آورد . نفت یعنی قوه محرکه صنایع ، و ماده اولیه هزاران کالای مورد استفاده بشر چون مصالح ساختمانی ، دارو ، رنگ ، الیاف ، کود شیمیایی ، وسایل آرایش و از همه مهمتر صنعت پتروشیمی ، سوخت ناوگان های عظیم دریایی ، هواپیماهای غول آسای امروزی ، جت های جنگنده و غیره و غیره . قطع تولید یک روز نفت در دنیا دگرگونی بسیار را به دنبال دارد چنانچه تحریم نفتی اعراب در سال 1973 م ( 1352 ه.ش ) ، مصیبتی فراموش نا شدنی برای دنیای صنعت بود تا آنجا که اروپا را به جیره بندی وادار ساخت ، استفاده از اتومبیل سواری در بعضی کشورها متوقف گردید و چرخ بسیاری از صنایع از حرکت ایستاد .

در ایران مسئله نفت از آغازکشف آن توسط دارسی درسال 1908 تا کنون مهمترین عامل اساسی در تعیین خط مشی سیاسی و اقتصادی کشور بوده است . امتیاز نفت در دوران استبداد قاجار به دارسی انگلیسی داده شد . ملت ایران به اهمیت مساله نفت واقف نبود تا همچون امتیاز تنباکو در همان تاریخ قیام کند . نفت ایران در جریان جنگ جهانی اول قدرت جنگی بسیار به ابر قدرت استعمارگر انگلیس داد و این کشور را بر آن داشت تا هر چه بیشتر صنایع نفت را در اختیار داشته باشد ، و بنابراین به سال 1312 ه.ش در زمان دیکتاتوری رضاخان با قرارداد دیگری نفت ایران براس مدت طولانی در اختیار انگلیس قرار گرفت .

در بررسی تاریخ نود وپنج ساله صنعت نفت ایران بحث انگیزترین موضوع اصل ملی شدن صنعت نفت در سال1951 و وقایع و حوادث متعاقب آنمی باشد .

اما تأکید بر این نکته واجب است که در تحت شرایط و نحوه ای که شرکت سابق نفت انگلیس و ایران با حمایت دولت انگلیس بر صنعت نفت ایران حکومت می نموده اصل ملی کردن نفت ، یک امر ضروری و غیرقابل اجتناب بود.

مشروطیت

معنای مشروطیت ، در فرهنگ عمید به دو صورت آمده است:

1- مشروطه(به فتح میم و ضم را) شرط کرده شده،آنچه که مقید به شرط است.

2- حکومت ملی ، حکومتی که مقید به قانون باشد ، مملکتی که دارای پارلمان باشد و نمایندگان ملت در کارهای دولت نظارت داشته باشند .

مشروطه در نیمه دوم سده نوزدهم از رها عثمانی به واژگان فارسی راه یافت و ترکها آن را از روی واژه " شارتر" فرانسه یا " کارتا " و کارتولای لاتین ساختند که در آغاز به معنی لوحی بود که فرمانها را روی آن می نوشتند و بعد به قانون اطلاق گردید .

ادوار مجلس

آغاز مبارزات مشروطیت

و اما در رابطه با چگونگی آغاز مشروطیت مطالب بسیار است و هر چند مشخص نیست چه روزی انقلاب شروع شد و چه شخصی و یا اشخاصی آغازگر آن بودند ولی می توان حوادثی را دید که مجموعا دلیل پیدایش مشروطیت است از جمله شکست ایران در دو جنگ با روسیه و انعقاد قراردادهای گلستان و ترکمن چای ، برقراری کاپیتولاسیون به ضرر ملت ایران که عملا مشکلاتی را ایجاد کرده بود ، بی اعتباری دولت مردان در خارج از کشور به علت بی لیاقتی ، توسعه ارتباط بین ایران و بعضی ممالک اروپایی و آگاهی جمعی از ایرانیان از وضع ممالک اروپا امتیازاتی که دولتهای روس و انگلیس با رقابت در ایران به دست می آوردند و قرضه هایی که به دلایل خاص و شرایط اسارت بار اخذ می شد، عدم توجه زمامداران ایران به حقوق واقعی مردم و به سرنوشت مملکت و از دست رفتن قسمتی از خاک ایران در شمال و شرق ، آمادگی گروه های زیادی از مردم برای تحول که آزمایش

ملی شدن صنعت نفت 8 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 12

مقدمه :

ملی شدن صنعت نفت ایران طی یک مبارزه طولانی طی سالیان دراز توسط رهبری ملت ایران توسط مدرس ، مصدق و کاشانی صورت پذیرفت و نقطة عطفی در مبارزة مردم ایران تحت رهبری انسانهای مسلمان ، دلسوز و آگاه بو.د که تا سرنگونی امپریالیسم در بهمن ماه 1357 ادامه داشت .

در سال 1280 مظفرالدین شاه مامتیازی را به شرکت خصوصی کوچکی متعلق به ویلیام ناکس دارسی انگلیسی واگذار کرد که پرداخت 16 درصد کل سود شرکت را به ایران تضمین می کرد . این قبل از جنگ جهانی اول بود که نفت کالایی کم اهمیت بود. نفت برای نخستین بار در سال 1895 میلادی (1238) در پنسیلوانیای آمریکا استخراج شد و در آغاز برای روشنایی و گرمایشی به کار می رفت تا این که هنری‌فورد نخستین خط تولید اتومبیل را روانة بازار کرد . در اوایل قرن بیستم روسیه نیز استخراج نفت را از بندر باکو در دریای خزر آغاز کرد . بعد در رومانی نفت پیدا شد که تنها ذخیرة نفتی شناخته شده در اروپا بود . نخستین چاه نفت در خاورمیانه به سال 1289 در جلگة کم ارتفاع چیاسرخ در مرز ایران و عراق حفر شد . در سال 1291 در مسجد سلیمان نفت کشف شد .

شرکت ویلیام ناکس دارسی که یک شرکت خصوصی بود به خاطر هزینة بالای ساخت پالایشگاه در آبادان به مشکل مالی برخورده بود . از طرفی دولت انگلستان که می‌خواست قدرت اول پهنة دریاها باشد با نگرانی شاهد قدرتمندی رو به رشد نیروی دریایی آلمان بود و این کار جز با قدرت نفت و کشتیهایی که با نفت حرکت می‌کردند امکان پذیر نبود . از این رو ونیستون چرچیل وزیر دریا داری وقت انگلستان و نخست وزیر آینده این کشور به دولت پیشنهاد مشارکت در این شرکت خصوصی را به دولت انگلستان می دهد مشروط بر اینکه شرکت تحت نظارت اکید انگلستان باقی بماند . بنابراین ایران از آن پس نه فقط با یک شرکت خصوصی بلکه با «دولتی مقتدر که در هیئت یک تاجز ظاهر شده بود» سر و کار داشت . دولت ایران هیچگاه در این خصوص مورد مشورت قرار نگرفت ، گرچه امتیاز را صرفاً و منحصراً به یک فرد بخصوص یعنی دارسی واگذار کرده بود . به جای آن در برابر عمل انجام شده قرار گرفت به اواطلاع داده شد که شرکت نفت انگلیس و پوشیا از این پس تحت نظارت دولت انگلیس است . دولت انگلیس به منظور حصول اطمینان از این که منافع بریتانیا بر سیاستگذاری شرکت حاکم باشد رئیس هیئت مدیره شرکت را با حق وتو منصوب کرد . در جریان جنگ جهانی اول ، بازار کار شرکت نفت انگلیس و پرشیا رونق گرفت از قضا چاههای ایران مثل چاههای دیگر در دنیا نبود . یک چاه نفت در ایالات متحده به طور میانگین تنها بشکه در روز نفت بیرون می داد در حالی که در مسجد سلیمان یک چاه به تنهایی 9100 بشکه در

مردم از ملی شدن نفت

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 21

بنام خدا

دانشگاه بین المللی امام خمینی

موضوع :

زمینه های پیدایش عصر رضاشاه

استاد :

جناب آقای دکتر صدرالدین موسوی

دانشجو:

مهدی صالحی

تحقیق درس :مسئله نفت در خاورمیانه

زمستان 74

فهرست مطالب

عنوان صفحه

الف) مقدمه 2-1

ب) تاریخچه نفت در ایران 4-3

ج) در کشاکش ملی شدن صنعت نفت 19-5

د) منابع 20

«مقدمه»

روز شنبه 27 اوت سال 1859، در نقطه‌ای به نام تیتوسویل واقع در ایالت «پنسیلوانیا»، «ادوین دریک» انقلابی را آغاز کرد که بیش از یک قرن اقتصاد جهانی را تحت تأثیر خود قرار داده است.

دنیای کنونی در همة جنبه های زندگی اعم از کشاورزی، بهداشت، آموزش و پرورش، حمل و نقل، اقتصاد، سیاست، ارتش و امکانات رفاهی و درون خانگی و غیره بر پایه تکنولوژی بنا شده و همه این ها مساوی است با یک کلمه؛ «نفت» و اگر در حال حاضر تکنولوژی را از زندگی حذف کنیم، بازگشت بشر به طور تمام عیار به قرون تاریک تاریخ خواهد بود؛ اعصار قحطی و طاعون و جهل و اوهام و خرافه.

اما نزدیک به یک قرن است که مردم کشور ما با مقولة نفت و مسائل مربوط به آن آشنا شده اند و نقش حیاتی این ماده در حیات اقتصادی کشورها، خصوصاً در چند دهة اخیر به جایی رسیده که باید آن را ماده اساسی زندگی نامید؛ اصولاً هیچ جنبه‌ای از زندگی مادی انسان نیست که «نفت» در آن بطور زیربنایی رخنه نکرده باشد، و همین نقش حیاتی، سیاست کشورهای صاحب نفت را با خطر مواجه کرده و در عرصه بین الملل با مشکلات جدی مواجه کرده است. بدون تردید جنگ ایران و عراق با آغازگری کشور همسایه یا به عبارت بهتر «صدام» بدون تردید بی ارتباط به مسئلة «نفت» نبود. از طرفی دیگر کشور ما با در دست داشتن ذخایر غنی و سرشار نفت و گاز در سطح دنیا و بمراتب اولی تر در خاورمیانه نیاز و عزم راسخی را می طلب تا مردم ما دانش و آگاهی خود را در بارة تاریخ نفت، «این طلای سیاه» بیفزایند. از این رو در این مجال مختصر می کوشم تا شمه ای از تاریخ و اثرات این ماده ارزشمند را در جهت تکمیل آگاهیمان تقدیم دارم. بنابراین می بایست شرحی کوتاه از تاریخچة نفت و تبعات کشف و استخراج این مهم در بحث گنجانده شود تا مسئله برای ما واضح و خالی از ابهام باشد.

تاریخچه نفت در ایران

اصلی ترین مادة انرژی زا در حال حاضر «نفت» است: اگر در عالم خیال «نفت» را از چرخة حیات تکنولوژی حذف کنیم چه باقی می ماند مطمئناً؛ هواپیماها بازمی‌ایستند؟ حرکت قطارها متوقف می شود. اتومبیل های سبک و سنگین دیگر قادر به حرکت نخواهد بود و کشتی‌ها که همه روزه دهها تن بار و هزاران مسافر را حمل می کنند، تبدیل به قطعات چوبی و آهن قراضه می شوند و همة کارخانجات تولید ماشین آلات بسته می شوند، تکنولوژی رشته های متنوع داروسازی و پزشکی با خطر جدیدی موجه می شود و ژنراتورهای مولد برق و نیروی هسته ای و هیدرولیک شدیداً صدمه می بیند و همة اینها مساوی با درهم پیچیده شدن طومار تمدن فعلی بشر.

طبق آخرین تحقیقات زمین شناسی و معدن شناسی، حدود 677 میلیارد بشکه نفت در سطح جهان شناسائی شده و 5/54 درصد از تمام این ذخائر در حوزة کوچک خلیج فارس یعنی در چهار کشور؛ ایران، عراق، عربستان و کویت نیمی از ذخائر ثابت شدخ جهان قرار دارد. عربستان با داشتن 160 میلیارد بشکه و ایران با 100 میلیارد بشکه به ترتیب در مقام اول و دوم می باشند.

عملیات حفاری انگلیسی ها پس از تلاشهای انصافاً طاقت فرسا، بالاخره در سال 1908 در مسجد سلیمان به نفت رسید. اما بهره برداری تا سال 1913 به

دانلود مقاله محمد مصدق و ملی شدن صنعت نفت

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 12

محمد مصدق و ملی شدن صنعت نفت

آغاز زندگی وجوانی

محمد مصدق در سال ۱۲۶۱ هجری شمسی در تهران، در یک خانواده اشرافی بدنیا آمد. پدرش میرزا هدایت‌الله معروف به «وزیر دفتر» از بزرگمردان دوره‌ ناصری و مادرش ملک تاج خانم (نجم السلطنه) فرزند عبدالمجید میرزا فرمانفرما و نوه عباس میرزا ولیعهد قاجار و نایب‌السلطنه ایران بود. هنگام مرگ میرزا هدایت‌الله در سال ۱۲۷۱ شمسی محمد ده ساله بود، و ناصرالدین شاه علاوه بر اعطای شغل و لقب میرزا هدایت‌الله به پسر ارشد او میرزا حسین خان، محمد را «مصدق‌السلطنه» نامید.

محمد خان مصدق‌السلطنه پس از تحصیلات مقدماتی در تبریز به تهران آمد، به مستوفی‌گری خراسان گمارده شد و با وجود سن کم در کار خود مسلط شد و توجه و علاقه عموم را جلب نمود. مصدق‌السلطنه در اولین انتخابات دوره مجلس مشروطیت به نمایندگی از طبقه اعیان و اشراف اصفهان انتخاب شد ولی اعتبارنامه او به‌دلیل سن او که به سی سال تمام نرسیده بود رد شد. مصدق‌السلطنه در سال ۱۲۸۷ شمسی برای ادامه تحصیلات خود به فرانسه رفت و پس از خاتمه تحصیل در مدرسه علوم سیاسی پاریس به سویس رفت و به اخذ درجه دکترای حقوق نائل آمد.

والی‌گری و وزارت

مراجعت مصدق به ایران با آغاز جنگ جهانی اول مصادف بود. مصدق‌السلطنه با سوابقی که در امور مالیه و مستوفی‌گری خراسان داشت به خدمت در وزارت مالیه دعوت شد. قریب چهارده ماه در کابینه‌های مختلف این سمت را حفظ کرد. در حکومت صمصام السلطنه به علت اختلاف با وزیر وقت مالیه (مشار الملک) از معاونت وزارت مالیه استعفا داد و هنگام تشکیل کابینه دوم وثوق الدوله عازم اروپا شد. در این دوران قرارداد ۱۹۱۹ به امضای وثوق‌الدوله رسید و مخالفت گسترده آزادی‌خواهان ایرانی با آن شروع شد. دکتر مصدق نیز در اروپا به انتشار نامه‌هاو مقاله‌هائی در مخالفت با این قرارداد اقدام کرد. اندکی بعد مشیرالدوله که به جای وثوق الدوله به نخست وزیری انتخاب شد، او را برای تصدی وزارت عدلیه به ایران دعوت کرد.

در مراجعت به ایران از طریق بندر بوشهر، پس از ورود به شیراز بر حسب تقاضای محترمین فارس به والیگری (استانداری) فارس منصوب شد و تا کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ در این مقام ماند. پس از کودتای سید ضیاء و رضاخان، دکتر مصدق دولت کودتا را به رسمیت نشناخت و از مقام خود مستعفی گشت. پس از استعفا از فارس عازم تهران شد ولی به دعوت سران بختیاری به آن دیار رفت.

با سقوط کابینه سید ضیاء، قوام السلطنه به نخست وزیری رسید و دکتر مصدق را به وزارت مالیه (دارائی) انتخاب کرد. با سقوط دولت قوام السلطنه و روی کار آمدن مجدد مشیرالدوله از مصدق خواسته شد که والی آذربایجان شود. بخاطر سرپیچی فرمانده قشون آذربایجان از اوامرش بدستور رضاخان سردار سپه، وزیر جنگ وقت، از این سمت مستعفی گشت و به تهران مراجعت کرد. در خرداد ماه ۱۳۰۲ دکتر مصدق در کابینه مشیرالدوله به سمت وزیر خارجه انتخاب شد و با خواسته انگلیسیها برای دو ملیون لیره که مدعی بودند برای ایجاد پلیس جنوب خرج کرده‌اند بشدت مخالفت نمود.

پس از استعفای مشیرالدوله، سردار سپه به نخست وزیری رسید و دکتر مصدق از همکاری با او خودداری کرد.

دوره رضاشاه

دکتر مصدق در دوره پنجم و ششم مجلس شورای ملی به وکالت مردم تهران انتخاب شد. در همین زمان که با صحنه سازی سلطنت خاندان قاجار منقرض شد و رضا خان سردار سپه نخست وزیر وقت به شاهی رسید، او با این انتخاب به مخالفت برخاست. با پایان مجلس ششم و آغاز دیکتاتوری رضاشاه دکتر مصدق خانه نشین شد و در اواخر سلطنت رضاشاه پهلوی به زندان افتاد ولی پس از چند ماه آزاد شد و تحت نظر در ملک خود در احمد آباد مجبور به سکوت شد. در سال ۱۳۲۰ پس از اشغال ایران بوسیله نیروهای شوروی و بریتانیا، رضا شاه از سلطنت برکنار و به افریقای جنوبی تبعید شد و دکتر مصدق به تهران برگشت. نهضت ملی‌شدن صنعت نفت ایران دکتر مصدق پس از شهریور ۲۰ و سقوط رضاشاه در انتخابات دوره ۱۴ مجلس بار دیگر در مقام وکیل اول تهران به نمایندگی مجلس انتخاب شد. در این مجلس برای مقابله با فشار شوروی برای گرفتن امتیاز نفت شمال ایران، او طرحی قانونی را به تصویب رساند که دولت از مذاکره در مورد امتیاز نفت تا زمانی که نیروهای خارجی در ایران هستند منع می‌شد.

در انتخابات دوره ۱۵ مجلس با مداخلات قوام‌السلطنه (نخست وزیر) و شاه و ارتش، دکتر مصدق نتوانست قدم بمجلس بگذارد. در این دوره هدف عوامل وابسته به بریتانیا این بود که قرارداد سال ۱۹۳۳ دوره رضاشاه را به دست دولت ساعد مراغه‌ای و با تصویب مجلس تنفیذ کنند. بر اثر فشار افکار عمومی مقصود انگلیسی‌ها تأمین نشد و عمر مجلس پانزدهم به‌سر رسید. در ۱۳۲۸ دکتر مصدق و همراهان وی اقدام به پایه گذاری جبهه ملی ایران کردند. گسترش فعالیت‌های سیاسی پس از شهریور ۱۳۲۰ سبب گسترش مبارزات مردم و به ویژه توجه آنان به وضع قرارداد نفت شده بود. دکتر مصدق در مجلس و بیرون از آن این جنبش را که به «نهضت ملی شدن نفت» معروف