طرح توجیهی تولید پودر ماهی و ضایعات ماهی

تولید پودر ماهی صنعت رو به رشدی است که درسال‌های اخیر مورد توجه سرمایه‌گذاران و کارآفرینان قرار گرفته، اما در شرایط فعلی بازار با مشکلاتی در زمینه فروش مواجه شده است‌. پودر ماهی که بیشتر در صنعت دام و طیور مورد استفاده قرار می‌گیرد یکی از پتانسیل‌های بالقوه سرمایه‌گذاری در کشور محسوب می‌شود که به‌رغم قابلیت‌های بالایی که در این زمینه وجود دارد همچنان سرمایه‌گذاری قابل توجهی در این بخش صورت نگرفته است‌. در حال حاضر اکثر شرکت‌های تولید‌کننده پودر ماهی در مناطق شمالی و جنوبی کشور مشغول فعالیت هستند. توجه به بازارهای صادراتی یکی از عواملی است که می‌تواند رشد قابل توجه شرکت‌های تولیدی را در این بخش به همراه داشته باشد. از سوی دیگر با وضعیت نامناسب صنعت دام و طیور در کشور بازار‌های صادراتی فرصت مناسبی برای تولیدات پودر ماهی در کشور به شمار می‌آید.

معرفی محصول

پودر ماهی عبارتست از محصول جامد فرآوری شده‌ای که از آبگیری، پختن، جداسازی، خشک کردن و آسیاب ماهی به دست می‌آید.

پودر و روغن ماهی هزاران سال است که توسط تمدن‌های مختلف مصرف می‌شود، بعنوان مثال در کشور‌های شمالی، از روغن ماهی بعنوان سوخت برای روشنایی چراغ‌ها استفاده می‌شد. نروژی‌ها از حدود ٨٠٠ سال قبل از میلاد مسیح، روغن ماهی تولید می‌کرده‌اند و از آن در برهه‌های مختلف استفاده‌های متفاوتی از قبیل استفاده بعنوان کود و یا غذای حیوانات می‌کردند. در ژاپن پودر و روغن ماهی تا مدت‌ها بعنوان یک غذای اصلی در سفره انسان‌ها حضور داشت. در حال حاضر پودر ماهی در کشور دارای مصارف تغذیه دام و طیور و پرورش آبزیان می‌باشد و همچنین روغن ماهی که از محصولات جانبی این طرح است، برای مصارف دارویی کاربرد دارد.

کاربرد پودر و روغن ماهی

پودر ماهی به عنوان منبع غنی پروتئین در تغذیه دام، طیور و آبزیان نقش بسزایی دارد. در حال حاضر این محصول در صنعت مرغداری که دومین صنعت کشور می‌باشد، مصرف فراوانی داشته و حدود ۱۲- ۶ درصد از ماده تشکیل دهنده دانه مرغ را در بر می‌گیرد. همچنین در سال‌های اخیر این ماده در سر سفره غذای انسان‌ها نیز به طور مستقیم حضور پیدا کرده است.

روغن ماهی نیز همانند پودر ماهی در صنعت پرورش حیوانات به ویژه آبزیان نقش مهمی را داراست و باعث افزایش رشد، ضریب تبدیل خوراک (FCR ) و مقاومت در برابر بیماری می‌شود.

استفاده‌ی ترکیبی از پودر و روغن ماهی در پرورش آبزیان باعث رشد چشمگیر آنها، کاهش هزینه‌های تولیدی و حفظ و بهبود طعم ماهیان خوراکی می‌شود. بر اساس آمار ارائه شده از شرکت‌های مهم پرورش آبزیان در جهان، رژیم غذایی مورد استفاده آنها دارای ۵۴- ۲۵ درصد پودر ماهی و ۳۲ – ۲۵ درصد روغن ماهی می‌باشد.

سایر مصارف روغن ماهی عبارتند از:

– مصرف خوراکی برای انسان

– مصرف دارویی

– تولید لوازم آرایشی و بهداشتی (از قبیل صابون و …)

– صنعت رنگ سازی

آشنایی با فرآیند تولید پودر ماهی

روال کار به این شرح است که، ماهیان پس از صید از محل ذخایر توسط کشتی‌های صیادی، در مخازن آب سرد (RSW ) نگهداری و به اسکله مجتمع حمل می‌شوند.ماهی‌ها پس از آبگیری و توزین به داخل مخازن سرد کارخانه پمپ می‌شوند؛ سپس به دستگاه طبقه‌بندی (Classifier) فرستاده شده تا ماهی های ریز و درشت از هم جدا شوند.ماهی‌های درشت پس از عبور از خرد کن (Mincer) در مخزن موقت (Buffer Tank) برای توزیع بین دستگاه‌های پخت (Cooker) به همراه ماهی های ریز ذخیره می‌شوند.

ماهی‌ها به مدت ۲۰ دقیقه در دستگاه‌های پخت توسط بخار تولید شده در دستگاه‌های بویلر (Boiler) پخته شده و به دستگاه‌های جدا کننده (Tricanter) منتقل می‌شوند.

سوپ حاصله در دستگاه جدا کننده به سه فاز تقسیم می‌شود:

۱- پودر ماهی (مرطوب)

۲- روغن ماهی

۳- پساب

روغن ماهی به مخازن موقت هدایت شده و برای ورود به دستگاه سانتریفوژ در یک مبدل حرارتی گرم می‌شود؛ این روغن پس از خالص سازی در سانتریفوژ در مبدل حرارتی دیگری سرد شده، به مخازن روغن جهت بسته بندی منتقل می‌گردد.

پودر ماهی پس از عبور از دستگاه همگون ساز (Wet Mill) ، توسط کانوایر به خشک کن اول هدایت می‌شود. رطوبت پودر در این مرحله توسط گرمای حاصله از مشعل‌های گاز سوز به آرامی گرفته می‌شود.پساب به دستگاه اواپراتور (Evaporator) رفته پس از تبخیر در چند مرحله تغلیظ گشته و به صورت کنسانتره در می‌آید.

پودر ماهی پس از مخلوط شدن با کنسانتره، قبل از ورود به خشک کن دوم برای یکنواختی به همگون ساز می‌رود. مخلوط پودر و کنسانتره وارد خشک کن دوم می‌شود تا رطوبت آن گرفته شده و به حداکثر ۱۰-۷ درصد برسد.

این پودر به وسیله خنک کننده (کولر) به دمای مطلوب (حدود ۳۳-۲۸ درجه سانتی گراد) رسیده و وارد آسیاب (Hammer Mill ) گشته تا یکنواختی جنس و دانه‌بندی آن استاندارد گردد. پس از این مرحله با افزودن آنتی اکسیدان به پودر حاصله، ماندگاری آن به بالاترین مدت ممکن افزایش می یابد.بسته بندی و پالت بندی پودر به دست آمده آخرین مرحله از این فرآیند می‌باشد.

محصول با کیفیت همواره بازار دارد

مهم‌ترین بخش هر فعالیت تولیدی بخش فروش و بازاریابی است. در حال حاضر در مصرف پودر ماهی استان‌های اصفهان، تهران، قم، اردبیل و قزوین از مهم‌ترین بازار‌های داخلی به‌شمار می‌آیند‌. برند‌سازی و شناخته شدن در بین مشتریان تا حد زیادی از مشکلات فروش در بازار می‌کاهد.

کیفیت محصول تولیدی هم تا حد زیادی به نوع مواد اولیه مصرف شده در تولید پودر ماهی بستگی دارد. مثلا ماهیان کیلکا به دلیل پروتئین بالایی که دارند کیفیت بهتری را به دست می‌دهند و طبیعتا به لحاظ قیمتی هم قیمت تمام شده بالاتری دارند‌. به گفته کارشناسان، پودرماهی به دلیل داشتن پروتئین عبوری در خوراک دام‌های سنگین به‌ویژه دام شیری کاربرد زیادی دارد و یکی از عناصر اصلی رژیم غذایی آنها به‌شمار می‌رود. همچنین در خوراک مرغ گوشتی و تخم‌گذار مورد استفاده قرار می‌گیرد. در تولید آبزیان نیز یکی از رژیم‌های اصلی غذایی ماهیان پرورشی و میگو به‌حساب می‌آید‌.

مزایای تولید پودر ماهی

پودر ماهی محصولی است که از پختن، خشک کردن و آسیاب کردن ماهی کامل یا ضایعات ماهی به‌دست می‌آید و با درصدهای مختلف در ترکیب خوراک دام، طیور و آبزیان یا به صورت مکمل‌های غذایی آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد. از مهم‌ترین مزایای تولید پودر ماهی در کشور به جز بحث اشتغال‌زایی می‌توان به جلوگیری از ضایعات صنایع کنسروسازی و استفاده بهینه از ماهیان غیر‌خوراکی اشاره کرد. از سوی دیگر، ارز‌آوری قابل توجه این صنعت در صورت توجه به بازار‌های صادراتی یکی دیگر از مزایای تولید پودر ماهی در کشور است. درحال‌حاضر شرکت‌های تولید‌کننده پودر ماهی در استان‌های گیلان، مازندران، هرمزگان، بندرعباس و غیره فعال‌ هستند.

مهم‌ترین مزیت پودر ماهی برای استفاده در صنایع دام و طیور داشتن پروتئین عبوری و قیمت مناسب آن است. این محصول یک منبع غنی پروتئینی است و از نظر دارا بودن اسیدهای آمینه ضروری همانند متیونین و لیزین که برای رشد و تولید اهمیت زیادی دارند، غنی است. ازسوی دیگر انرژی قابل سوخت و ساز پودر ماهی نسبت به سایر منابع پروتئینی که در تغذیه آبزیان به‌کار برده می‌شود، بالاتر است. بازدهی بالا و کیفیت مناسب این محصول باعث شده پودر ماهی به‌عنوان یکی از رژیم‌های غذایی ثابت در صنایع دام و طیور قرار گیرد.

با دانلود طرح توجیهی تولید پودر ماهی و ضایعات ماهی به هر چه اطلاعات بروز و جامع نیاز دارید دست بیابید

                     ( اگر به دنبال موفقیت نروید خودش به دنبال شما نخواهد آمد)