روش نور مرئی و فلورسانس

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 25

 روش نور مرئی و فلورسانس

   جذب و بازتابش متعاقب نور توسط نمونه های ارگانیک و غیر ارگانیک اساسا ناشی از پدیده های فیزیکی همچون فلورسانس و فسفرسانس است. گسیل نور طی فرایند فلورسانس به جهت تاخیر نسبتا کوتاه مدت بین جذب و گسیل فوتون که معمولا کمتر از یک میکروثانیه است، تقریبا همزمان با جذب نور تحریک صورت می گیرد.

شرح

جذب و بازتابش متعاقب نور توسط نمونه های ارگانیک و غیر ارگانیک اساسا ناشی از پدیده های فیزیکی همچون فلورسانس و فسفرسانس است. گسیل نور طی فرایند فلورسانس به جهت تاخیر نسبتا کوتاه مدت بین جذب و گسیل فوتون که معمولا کمتر از یک میکروثانیه است، تقریبا همزمان با جذب نور تحریک صورت می گیرد.

دانشمند انگلیسی سر جورج جی. استاکس برای نخستین بار در سال 1852 با مشاهده گسیل نور قرمز از فلوریت بر اثر تحریک توسط نور ماوراء بنفش این واژه را تعریف کرد. استاکس چنین بیان کرد که گسیل فلورسانس همواره در طول موج بلندتری نسبت به نور برانگیختگی اتفاق می افتد. تحقیقات و بررسیهای اولیه در قرن نوزدهم نشان دادند که بسیاری از نمونه ها( شامل کانیها، کریستالها، رزینها، روغن، کلروفیل، ویتامینها و ترکیبات غیر آلی) زمانی نور فلورسانس از خود گسیل می کنند که در معرض تابش نور ماوراء بنفش قرار بگیرد. هرچند، از دهه 1930 به بعد بود که کاربرد فلوروکرومها در تحقییقات بیولوژیکی به منظور نشان دار کردن بافتها، باکتری و سایر پاتوژنها رواج یافت. برخی از انواع این نشانها بسیار خاص بوده و همزمان با پیشرفت میکروسکوپ فلورسانس گسترش یافتند.

تکنیک میکروسکوپ فلورسانس از مهمترین ابزارهای کاربردی در علوم بیولوژیکی و بیوپزشکی و نیز علوم مواد به شمار می آید چراکه این میکروسکوپها مزایایی را دارند که در سایر شیوه های کنتراست با استفاده از میکروسکوپهای سنتی نوری دیده نمی شود. کاربرد یک آرایه از فلورسانسها امکان شناسایی سلولها و بافتهای سلولی فوق العاده کوچک را با ویژگیهای بسیار خاص در میان ترکیبات غیر فلورسانسی میسر می سازد. در واقع، میکروسکوپ فلورسانس قابلیت آشکارسازی تک مولکولها را دارد. البته با استفاده از برچسب فلورسانس چندگانه ، ردیابهای مختلف قادر اند به طور همزمان چندین مولکول هدف را شناسایی کنند. هرچندمیکروسکوپ فلورسانس نمی تواند تفکیک پذیری فضایی را در کمتر از حد پراش نمونه ها فراهم کند ، با این وجود آشکارسازی مولکولهای فلورسانس در پایینتر از چنین حدی به سهولت امکان پذیر است.

پدیده خود فلورسانس در بسیاری از نمونه های متنوع، زمانی که در معرض تابش قرار می گیرند ،دیده می شود. پدیده ای که به طور گسترده در زمینه های مختلفی همچون گیاه شناسی، سنگ شناسی و صنایع مربوط به نیمه رساناهابه کاربرده می شود. در مقابل، مطالعه بافتهای حیوانی و پاتوژنها غالبا با نور های فوق العاده کم و روشن و نیز خود فلورسانس نامعین بسیار دشوار است.هرچند در مطالعات اخیر از فلورو کرومها ( که به آن فلوروفور نیز گفته می شود) نیز استفاده می شود که توسط طول موجهای خاصی از نور تابشی تحریک شده و نور های با شدت معین ساتع می کنند. فلوروکرومها که به طیفهای مرئی و مادون مرئی متصل می شود ، غالبا بازده کوانتومی بالایی دارند( نسبت جذب فوتون به گسیل) . کاربرد میکروسکوپ فلورسانس همگام با پیشرفتهای بیولوژیکی ،به دلیل ایجاد فلوروفورهای ترکیبی جدید با شدتهای برانگیختگی و گسیل مشخص که به حالت طبیعی بوجود می آیند، رشد گسترده ای پیدا کرده است.

اصول برانگیختگی و گسیل

از عملکردهای اصلی یک میکروسکوپ فلورسانس، روشن سازی نمونه ها با باند طول موجی خاص و مطلوب ودر مرحله بعد جداسازی فلورسانس گسیلیده بسیار ضعیف از نور تحریک است. در یک میکروسکوپ با ساختار مناسب ، تنها نور گسیلی است که می بایست به چشم و یا آشکارساز برسد. در ضمن معمولا تاریکی پس زمینه حدود آشکار سازی را کنترل می کند، و نور تحریک عموما چند صد هزار تا یک میلیون بار از نور فلورسانس

دانلود پاورپوینت عوامل فیزیکی زیان آور محیط کار

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : پاورپوینت

نوع فایل :  .PPT ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

 قسمتی از متن .PPT : 

تعداد اسلاید : 91 اسلاید

به نام خدا بنام خدا
عباس بهرامی
عضو هیات علمی گروه بهداشت حرفه ای . دانشکده بهداشت
دانشگاه علوم پزشکی کاشان

[e-mail]



اهداف یادگیری : انتظار میرود دانشجویان در پایان جلسه بتوانند
1- عوامل فیزیکی زیان آور محیط کار را نام ببرد.
2- بیماریهای ناشی از سر و صدا در محیط کار را تو ضیح دهد.
3- بیماریهای ناشی از ارتعاش در محیط کار را تو ضیح دهد.
4- مشکلات مربوط به روشنایی نا مناسب را بیان کند .
5-بیماریهای ناشی از گرما وسرمادرمحیط کار را تو ضیح دهد.
6- بیماریهای ناشی از فشار جو در محیط کار را توضیح دهد.
7-بیماریهای ناشی از پرتوها در محیط کار را تو ضیح دهد.
Auditory Effects Acoustic Trauma: Sudden hearing damage
Tinnitus: Ringing in the Ears
TTS:Temporary threshold shift
PTS: Permanent threshold shift
Interference with Communication Non-Auditory Effects Annoyance
Sleep Disturbance
Attention
Motivation
Stress reactions
Cardiovascular problems
Endocrine problems عوامل فیزیکی زیان آور محیط کار
این عوامل شامل جا و مکان و وسایل و تجهیزات، روشنایی، تهویه، صدا، ارتعاشات، فشار، و تشعشعات رادیواکتیو است که به ترتیب آنها را بررسی می کنیم. عوامل فیزیکی زیان آور محیط کار 1- صدا
پیشرفت و توسعه فناوری استفاده وسیع از ماشین‌آلات را باعث شده و در نتیجه، بشر در زندگی روزمره و شغلی خود با آشفتگی‌های ناخوشایند آکوستیکی روبرو شده است. مطالعات نشان می‌دهد که تراز شدت صدا در جوامع ارتباط مستقیم با میزان جمعیت دارد در نتیجه در جوامع صنعتی و شهری مردم و نیروی کار بیشتر در معرض این پدیده قرار دارند.
عوامل فیزیکی زیان آور محیط کار صوت یک انرژی مکانیکی است که توسط مکانیسم شنوایی قابل تشخیص است. طیف 20 تا 20000 هرتز امواج صوتی، را طیف شنوایی می‌گویند فرکانسهای کمتر از آنرا مادون صوت و بیش از این طیف را ماوراء صوت یا فراصوت می‌نامند فرکانس‌های گفتگوی روزانه حدود 500 تا 4000 هرتز می‌باشد.
صدا در انسان آثار مختلف و متعددی دارد بطوریکه از اثر روی اندام بینایی (کاهش عکس‌العمل به نور) سیستم تعادلی (گیجی، تهوع)، اثرات عصبی و گوارشی، روانی، فیزیولوژیک عمومی (ضربان قلب، فشارخون) تا ناراحتی‌های اجتماعی را در بر می‌گیرد.
عوامل فیزیکی زیان آور محیط کار
اشخاصی که در کارگاههای مختلف صنعتی مانند صنایع سنگین، موتورجت، چکشهای پنوماتیک (جک های باری و دژبر) ، مته های برقی پر سروصدا و ماشین های برش سروکار دارند و کارگرانی که به فلزکاری، صاف کاری، آهنگری، نجاری و غیره مشغولند در معرض ضایعات جبران ناپذیر گوش قرار دارند.
واحد شدت صوت بل می باشد که مقیاس دیگر آن دسی بل (dB) است.
dB =10-12 w/m2 عوامل فیزیکی زیان آور محیط کار سطوح صوت برخی از منابع تولید صدا در جدول زیر آمده است: عوامل فیزیکی زیان آور محیط کار میزان حد مجاز تحمل سروصدا در روز به شرح زیر است:
عوامل فیزیکی زیان آور محیط کار اصولاً صداهای 35 تا 55 دسی بل طبیعی هستند و حد تحمل صدا طبق نظریه (Spieth) برای کار فکری 75 د

تحقیق در مورد مشروطه 28 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 28 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

هاوارد زین، مورخ و نظریه پرداز پرآوازة آمریکائی، در مورد سیاست خارجی کشورش مطلب جالبی عنوان می‌کند. وی می‌گوید: «این استنباط در بطن حاکمیت آمریکا جایگیر شده که آزادی انتخابات در یک کشور، نتیجه‌اش الزاماً تولد دولتی طرفدار غرب خواهد بود. در حالیکه غرب خود شاهد است که آزادی قلم و کلام، معمولاً‌ به بازگوئی جنایات‌اش منجر شده، و در چنین شرایطی دولت‌هائی که بر مسند قدرت تکیه می‌زنند، برای توجیه موجودیت خود در بطن سیاست‌های جاری کشور، مجبور به "ضدیت" با غرب خواهند بود.» این چند جمله، بار سنگینی از تفکر هاوارد زین را بر دوش دارد، و تعمق در مورد آن، پرده از مسائل بسیار پیچیده و ظریفی برمی‌دارد. ولی طرح برداشت هاوارد زین در این وبلاگ، بیشتر به این دلیل است، که به نظر نویسنده، «وصف‌الحال» شرایط سیاسی کشور ایران شده.

پس از فروپاشی دیوار برلین، نوبت به فروپاشی حاکمیت محافظه‌کاران در انگلستان رسید، و سپس تغییرات پایه‌ای و بسیار عمیقی در سیاست جهانی صورت گرفت. این تغییرات فضائی را که کشور ایران، در چارچوب سیاست جنگ سرد، به آن «تعلق» داشت، از پایه دگرگون کرد. اولین نمونة این دگرگونی را می‌توان در دستیابی محمد خاتمی به مقام ریاست جمهوری اسلامی ایران مشاهده کرد. این تغییر، برای اولین بار در جامعة ایران، فردی را از بطن یک حاکمیت وابسته به غرب، تحت عنوان «آزادی» و «دمکراسی» و از طریق مراجعه به آراء عمومی، ظاهراً، به مقامی تعیین کننده گماشته بود. شاید مصدقی‌ها و دوستان حاکمیت مشروطة سلطنتی، در این مورد خاص، عنوان کنند که مصدق نیز سخن از آزادی می‌گفت، و اینکه مشروطه‌طلبان نیز از نقش مردم در تعیین سرنوشت کشور بسیار گفتند و نوشتند. در جواب آنان می‌باید گفت که، مسائل از پایه متفاوت‌اند.از یک سو، مشروطه‌خواهان برداشت امروزی از آزادی را به هیچ صورت قبول نداشتند، نتیجة «انقلاب مشروطیت» ایران حذف قدرت سیاسی استبداد درباری، و جایگزینی آن با حاکمیت روحانیون بود؛ روحانیونی که بر اساس قانون اساسی مشروطیت، گروهی پنج نفره از آنان، از حق «وتو» بر قوانین و مقررات وضع شده از جانب مجلس شورای ملی برخوردار بودند. در حقیقت، «انقلاب مشروطه»، از نظر روند مسائل تاریخی کشور،‌ بر بحرانی نقطة پایان می‌گذاشت که نتیجة گسترش وسیع شهرنشینی بود. گسترش شهرنشینی، نیروهای «نظامی‌ـ‌ سنتی» ایران را که عملاً همواره تشکیل دهندگان «حاکمیت» بودند، عقب می‌راند، و جامعة آن روز برای پاسخگوئی به نیازهای زمانه ـ نقش انقلاب‌ها در قفقاز، شرایط ترکیه، و ورود نظریه‌های لیبرالیسم غربی به داخل مرزها ـ خود را مجبور می‌دید که در ساختار «حاکمیت» تغییراتی ایجاد کند. البته نباید از نظر دور داشت که این تغییرات از جانب رضامیرپنج، در چارچوب نیازهای امپراتوری انگلستان و مبارزه با «کمونیسم» از مسیر کلی خود بکلی منحرف شد، و پس از کودتای میرپنج، در راستای دیگری قرار گرفت.

در مورد مصدق نیز شرایط متفاوت است، و هر چند که این سخن نیز شاید بر بسیاری از مصدقی‌های امروز سنگین آید، مصدق نمایندة حاکمیت ایران بود. حضور پیوستة وی بر کرسی نمایندگی دوره‌های متفاوت مجلس شورای ملی، در شرایطی که «صالح» بودن نامزدهای انتخابات، آنروزها زیر نظر مستقیم «شهربانی» صورت می‌گرفت، نشان می‌دهد که حاکمیت پهلوی، در هیچ مقطعی مصدق را عنصر «نامطلوب» به شمار نمی‌آورد. از طرف دیگر، مصدق برنامه‌ای جهت مسائل اجتماعی، برخورد با «دین‌خوئی» سلطنت، و مبارزه با حاکمیتِ هر چند پنهان ولی «بالفعل» روحانیون، ارائه نداد. مصدق در برنامة سیاسی خود، خواستار ملی شدن نفت بود. حال این «خواسته» در بطن خود چه‌ها داشت، و به چه مسائل و مشکلاتی راه می‌برد، مسئله‌ای است که جای بحث فراوان دارد.ولی خاتمی، نه تنها نمایندة حاکمیت ایران بود، که گفتمان وی مستقیماً «آزادی» را به ارزش می‌گذاشت. آزادی در معنائی به مراتب وسیع‌تر از آزادی مورد نظر «انقلاب مشروطه». ولی مسئلة جالب توجه اینجاست که، هر سه جنبش به یک نقطة واحد منتهی شدند: دیکتاتوری! مشروطیت، برای پاسخگوئی به نیازهای راهبردی امپراتوری انگلستان در مبارزه با انقلاب بلشویک‌ها در روسیه، به استبداد هولناک رضامیرپنج فرو افتاد؛ «ملی‌شدن نفت» و بحران «رهائی ملت ایران از پنجة استعمار و استثمار» ـ اگر بخواهیم واژگان آن روز را به طور مستقیم به کار بندیم ـ به کودتای 28 مرداد و حاکمیت نظامیان، تحت عنوان «بازگشت سلطنت» منجر شد، و شعارهای «آزادیخواهانة» دولت خاتمی، در راستای منافع قدرت‌های منطقه‌ای، شرکت فعال ارتش آمریکا در افغانستان و خصوصاً در عراق، به پدیده‌ای منحوس و نفرت‌انگیز، به نام «پرزیدنت احمدی‌نژاد» انجامید! ولی هر بار، بازگشت «دیکتاتور»، به صورتی تلطیف شده‌تر از گذشته صورت گرفت. استبداد رضاخانی را، نمی‌توان با دیکتاتوری محمدرضا شاه مقایسه کرد، هر چند که این نظام بسیار سرکوبگر بود، و «پرزیدنت احمدی‌نژاد»، با وجود ایده‌های سیاسی و اجتماعی‌نفرت انگیزش، با آیت‌الله خمینی و استبدادی که در نهاد شخص وی جایگیر شده بود، قابل قیاس نیست.

نهایتاً باز به سخنان هاوارد زین باز می‌گردیم. چرا که در هر دوره از «آزادسازی» فضای سیاسی کشور، نویسندگان، شعرا، صاحب‌نظران و به طور کلی «توده‌های مردم»، در تمامی ابعاد، از جنایات آمریکا و سرمایه‌داری‌های غرب بیشتر سخن گفتند، تا از مواهب‌ فرضی‌ آن‌ها. و بازگشت دوبارة «گفتمان»

کارآفرینی و طرح توجیهی شرکت آب معدنی کوهسار 111 ص سال 95

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 108

مقدمه

آب ماده ای فراوان در کره زمین است. به شکل های مختلفی همچون دریا ، باران ، رودخانه و... دیده می‌شود. آب در چرخه خود ، مرتباً از حالتی به حالت دیگر تبدیل می‌شود، اما از بین نمی‌رود. هر گونه حیات محتاج آب می‌باشد. انسان ها از آب آشامیدنی استفاده می‌کنند، یعنی آبی که کیفیت آن مناسب سوخت و ساز بدن باشد.با رشد جمعیت، منابع آب طبیعی در حال تمام شدن هستند و این مسئله ، سبب نگرانی بسیاری از دولت‌ها در سراسر دنیا شده است. گاهی بدلیل مشکلات کمبود آب ، این ماده را جیره بندی می‌کنند تا مصرف آن را تعدیل نمایند.

ماده ای شگفت انگیز

فرمول شیمیایی آب

آب نوعی ماده مرکب است که از دو عنصر اکسیژن و هیدروژن ساخته شده است. آب را جزو دسته مخلوط‌ها طبقه‌بندی نمی‌کنند، چون خواص آب نه به خواص هیدروژن شبیه است و نه به خواص اکسیژن. از ترکیب دو اتم هیدروژن و یک اتم اکسیژن، یک مولکول آب بوجود می‌آید. یک قطره آب دارای تعداد بی شماری مولکول آب می‌باشد.معادله شیمیایی واکنش بین هیدروژن و اکسیژن و تشکیل آب از قرار زیر است: هر مولکول آب دارای یک ناحیه مثبت و یک ناحیه منفی است که این دو ناحیه در دو طرف مولکول آب واقع شده‌اند. شیمیدان‌ها با کمک شواهد به این نتیجه رسیده‌اند که مولکول آب شکل خطی ندارد، یعنی به این صورت نیست که دو اتم هیدروژن بصورت خطی در دو طرف یک اتم اکسیژن قرار گرفته باشند (HــOــH). بلکه مولکول آب حالت خمیده ای دارد که اتم های هیدروژن در سر مثبت مولکول و اتم های اکسیژن در سر منفی مولکول آب تجمع پیدا نموده اند.

اشکال متغیر

آب در اشکال متفاوتی بر روی زمین یافت می‌شود. تنها ماده ای است که در طبیعت به هر سه حالت جامد، مایع و گاز وجود دارد. ابرها در آسمان، موج دریا، کوه یخی، توده های یخی در دل کوه ها و منابع آبی زیرزمینی تنها چند شکل از آب می‌باشند. طی اعمال تبخیر، میعان، انجماد و ذوب، آب مرتباً از حالتی به حالت دیگر تبدیل می‌شود. این پدیده تبدیل آب را چرخه بزرگ آب می‌نامند.از آنجا که بارندگی در صنعت کشاورزی و همچنین برای خود بشر بسیار با اهمیت است، به اشکال مختلف بارندگی نام های به خصوصی اطلاق می‌شود. بارندگی معمولاً بصورت باران است. دیگر اشکال آن، تگرگ،برف، مه و شبنم می‌باشند. همچنین، از برخورد نور با قطرات باران، رنگین کمان پدید می‌آید.آب‌های روی سطح زمین، نقش های مهمی ایفا می‌کنند؛ رودخانه‌ها آب مورد نیاز کشاورزی را فراهم می‌کنند و دریاها هم وسیله ای برای تجارت و مبادله کالاها محسوب می‌شوند. توده های یخی و آبشارها هم از دیگر اشکال آب هستند. فرسایش به وسیله ی آب، نقش مهمی در شکل محیط زیست ایفا می‌کند.به علاوه، دره ها و دلتاهای حاصل از رسوبات رودخانه‌ها، محلی برای سکنی گزیدن انسان ها بوده است. آب به داخل زمین هم نفوذ می‌کند و آب‌های زیرزمینی را ایجاد می‌کند. آب‌های زیرزمینی را می‌توان با کندن چاه یا قنات استخراج نمود. البته آب های زیرزمینی به شکل چشمه یا چشمه آب گرم هم به سطح زمین می‌آیند.آب املاح و مواد معدنی مختلفی دارد که بر حسب آن مواد، طعم و مزه اش بسیار تفاوت می‌کند. البته ما انسان‌ها ، خود ، قادریم که آشامیدنی بودن آبی را ارزیابی کنیم؛ مثلاً از آب شور دریا و یا آب‌های بدبوی باتلاق ها استفاده نمی‌کنیم. بلکه آبی می نوشیم که سالم بوده و مناسب نیازهای بدنمان باشد.

اهمیت آب در زندگی

آب خواص مهمی دارد که در زندگی ما بسیار با ارزشند. از جمله:

حلال بسیار خوبی است.

چگالی بالایی دارد و جالب این که وقتی یخ می‌زند یا حرارت می‌بیند، چگالی آن کاهش می‌یابد.

گرمای تبخیر آب بالاست. یعنی برای تبدیل مقدار کمی آب به بخار، گرمای زیادی لازم است. این خاصیت برای بدن ما بسیار با اهمیت می‌باشد. گرمای اضافی بدن با تبخیر تنها مقدار کمی از آب بدن از طریق منافذ پوست تعریق کاسته می‌شود.

نیروی کشش سطحی آن به طور شگفت انگیزی زیاد است. گهگاه شاهد نشستن حشرات روی سطح آب بوده‌ایم. اگر به دقت به طرز قرار گرفتن حشره روی سطح آب نگاه

روستانشینی در ایران

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 22

نظری به تغییرات

جمعیت روستایی در ایران

(دید آماری)

مقدمه

واقعیت این است که بدون هیچ شک و تردیدی، در جهان امروز راه توسعه از تنگ راه جمعیت می گذرد و گذر از این تنگ راه به سلامت ممکن نیست مگر اینکه زوایای این تنگ راه به دقت بررسی و شناخته شود. طرح و اجرای هیچ برنامه ای یا پروژه ای در یک روستای کوچک یا یک شهر کلان ممکن نیست که ریشه در زمین و جمعیت و مسایل آن نداشته باشد. گفته ها و شینده های مکرر کنفرانس های ملی و بین المللی و نتایج تحقیقات در سرتاسر جهان در باب جمعیت و توسعه و شاخه های مربوط به آن، جملگی وام دار این پیام بسیار مهم برای بقای جهان است.

تحولات تاریخی جمعیت روستایی ایران

 قبل از ورود آریاییها به ایران، دامنه های جنوب غربی زاگرس و خوزستان شمالی که قلمرو عیلامی ها به شمار می رفت، دارای تمدنی درخشان بوده است. در این زمان اکثر مردم در زیستگاهها و به تعبیر امروزی روستاهای کم جمعیت و پراکنده نواحی مستعد ساکن بوده اند. البته وجود معدودی شهر را در میان آنها نمـــی توان انکار نمود. استیلای آریاییهای متمدن بر نواحی مختلف موجب شروع توسعه شهرها و روستاهای  ایران شد. در دوره های مادها، هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان، شهرها و مراکز جمعیتی بزرگی بوجود آمد که بعدها صحنه وقوع رویدادهای مهم تاریخی گردیده است. دوره ساسانی پررونق ترین زمان تمدن ایرانی بود. شاید به جرأت بتوان گفت که در طول تاریخ ایران تا قبل از قرن حاضر تنها در این زمان بود که جمعیت شهری در ایران فزونی شدیدی گرفت و توانست جمعیت روستایی را تحت تأثیر خود قرار دهد. در حقیقت این دوره اوج شهرنشینی در ایران بوده که از مهمترین شهرهای آن مدائن (شامل 7 شهر) بوده است.[1]

  طبق یک سرشماری، در زمان اردشیر بابکان، تعداد شهرها به 554 و روستاها به شش هزار بالغ گردید.

البته در این دوره زندگی روستایی نیز از توسعه زیادی برخوردار بود، هرچند که مناسبات بزرگ مالکی، مشقات فراوانی برای روستاییان و زارعان بوجود آورده بود.

در قرون دهم تا دوازدهم بر اثر تحولات سیاسی در کشور، شهرنشینی شدت گرفت و شهرهایی مانند ری و نیشابور بوجود آمد. در این عهد تحول چشمگیری در جمعیت روستایی رخ نداد و استیلای مالکان بر روستاییان شکل دیگری پیدا نمود.[2]

حمله مغولان و ترکان به ایران در قرن سیزدهم تا پانزدهم میلادی، اسفبارترین ضایعه ملی به شمار می رود، ولی در توسعه روستاهای کشور نقش عمده ای داشته است. مغولان که اصولاً مخالف شهرنشینی بودند، صدها شهر پرجمعیت را به آتش کشیده، ویران کردند و میلیونها نفر را  از دم تیغ گذراندند. از این رو گروههای زیادی از مردم به روستاهای امن و مناطق کوهستانی کشور پناه بردند و دسته ای از آنها مجبور به کوچ نشینی و تغییر مکان زندگی خود شدند تا از تعرضات به دور مانند. بنابراین در این دوره به تدریج شهرهای بزرگی چون ری، سبزوار و نیشابور رو به زوال نهادند و در عوض پراکندگی جمعیت فزونی یافت و این شکل جدید توزیع جمعیت تا حدود زیادی  در توسعه روستاها نیز از فزونی جمعیت برخوردار شدند و به جز مناطق مرزی، سایر نقاط براثــــر ایجاد امنیت داخلی، توسعه بسیار یافت، اما این ثبات دیری نپایید و حمله افغانها و به دنبال آن ترکتازی نادر و تزلزل زندیه باعث فروپاشی دوباره نظام اجتماعی و نیز وقوع کشتارهای فراوان شد.

با روی کار آمدن قاجار و کم شدن قلمرو ایران و بروز جنگهای خونین، جمعیت ایران به شدت کاهش یافت و توسعه نظام خانخانی در روستاها و اعمال فشار بر رعایا موجب فزونی فاصله بین دولت و روستاییان شد. انقلاب مشروطیت باعث قیام ملی گردید، پس از مشروطیت مجدداً قدرت خانها توسعه یافت و هر واحد روستایی بصورت یک سرزمین مجزا اداره شد. با اینکه بزرگ مالکی پیوسته برای زارعان مشکل آفرین بود، نباید این نکته را نادیده گرفت که اوج رشد کشاورزی و شکوفایی روستاها در این زمان بوده است.[3]         

جدول 1ـ جمعیت کشور به تفکیک شهری و روستایی در سالهای مختلف (میلیون نفر)

عنوان

1335

1345

1355

1365

1370

1375

کل جمعیت

18.9

25.8

33.7

51.4

55.8

60

شهری

5.9

9.8

15.9

28.8

31.8

36.8

روستایی

13.00

16.0

17.8

22.6

24.0

23.2

رشد جمعیت در دوره (%)

-

3.13

2.71

3.90

2.46

1.47

   جمعیت غیرساکن در مناطق روستایی در نظر گرفته شده است.

جدول شماره 2ـ رشد جمعیت روستایی و شهری ایران در چهار دوره سرشماری (به درصد)

 شرح

1345-1335

1355-1345

1365-1355

1375-1365

مناطق شهری

5

5

5.5

3.2

مناطق روستایی و عشایری

2.1

1.1

1.5

0.2

کل کشور

3.1

2.7

3.7

2

مأخذ: مرکز آمار ایران، نتایج تفضیلی کل کشور



جدول شماره 3ـ جمعیت مناطق شهری و روستایی طی دروه های سرشماری

سال سرشماری